Τα Νέα μας

Κατερίνα Τσουκάτου

Οι πλατφόρμες αυτές δηλαδή τείνουν και διαμορφώνουν το περιεχόμενο τους βασιζόμενες στις επιλογές , τα ενδιαφέροντα , την καθημερινότητα των χρηστών τους. Αποτελούν επομένως έναν καθρέφτη που αντικατοπτρίζει μια πτυχή της κοινωνίας μέσα από τον τρόπο που θέλουν να την βλέπουν τα μέλη της. Πώς γίνεται όμως στις πλατφόρμες που προβάλλονται και αναπαράγονται οι κυριαρχούμενες, επιθυμητές, και κοινά αποδεκτές αντιλήψεις και εικόνες να καταλήγουν να αποδοκιμάζονται αυστηρά και να καταλήγουν σε λόγο μίσους; Γιατί ο αναπαράγων μιας εικόνας στο προσωπικό του διαδικτυακό προφίλ τείνει να επιδοκιμάζει την ίδια εικόνα στο προφίλ κάποιου άλλου χρήστη;

Είναι γεγονός πως εν έτη 2022 στα σόσιαλ μίντια το περιεχόμενο που κυριαρχεί και αναπαράγεται μέσω των ατόμων επιρροής, τους επονομαζόμενους ‘influencers’, διέπεται από ιδανικά που υμνούν την διαφορετικότητα, τον αυτοσεβασμό, την αποδοχή και αγάπη του συνανθρώπου. Η γενικότερη τάση της εποχής, ιδιαίτερα στο διαδικτυακό χώρο, φαίνεται να υιοθετεί αυτή την λογική. Οι άνθρωποι δηλαδή βρίσκουν διέξοδο στις διαδικτυακές τους πλατφόρμες προκειμένου να ενισχύσουν αξίες και ιδανικά που θέλουν να ενισχύσουν στην κοινωνία την οποία ζουν. Και ενώ η νοοτροπία χρήσης των social media αλλάζει παράλληλα τείνει να προκαλεί μια πόλωση μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίοι ενώ καταναλώνουν και ανακυκλώνουν το ίδιο περιεχόμενο, καταλήγουν να το αποδοκιμάζουν εξαιρώντας τον εαυτό τους. Κάθε πτυχή κοινωνικού ζητήματος που λαμβάνει διαδικτυακή μορφή τείνει να προβάλει αυτή την αντίφαση, η οποία διαμεσολαβείτε με λόγο μίσους.

Κατηγορία πρώτη, το ωραίο και η εικόνα μας γύρω από αυτό. Όλοι οι άνθρωποι έλκονται από το ωραίο και γι’ αυτό με την σειρά τους θέλουν να νοιώθουν όμορφα και με τον εαυτού τους. Από τη μία λοιπόν κυριαρχεί η αντίληψη του ότι κάθε είδος ομορφιάς είναι μοναδικό, όπως και κάθε σωματότυπο. Παράλληλα όλοι οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι να παρεμβαίνουν στην εξωτερική τους εμφάνιση όπως τους εκφράζει. Από την άλλη ενώ υπερισχύουν όλες αυτές οι απόψεις μέσω αναρτήσεων, δεν εκλείπουν τα σχόλια περί βάρους, πλαστικών επεμβάσεων, υπερβολικού μακιγιάζ, προκλητικού ντυσίματος. Παρόλο λοιπόν που οι άνθρωποι αγαπούν να βλέπουν το ωραίο, το επιθυμούν και για τους ίδιους ,τείνουν να ασκούν κριτική σε αυτό. Και σε αυτό το σημείο φαίνεται και η πρώτη αντιφατική συμπεριφορά που κρύβουν από πίσω τους τα σόσιαλ μίντια. Διαδικτυακοί υπέρμαχοι και υποστηρικτές της αυταγάπης και αυτοβελτίωσης, με όχημα το λόγο ασκούν επίθεση σε όποιον επιδιώκει τη προσωπική του βελτίωση και αλλαγή με τρόπους που φαντάζουν διαφορετικοί.

Κατηγορία δεύτερη, η ελευθερία του να λες ό,τι θες και να κάνεις αυτό που σε εκφράζει. Η φράση αυτή ίσως κρύβει και την μεγαλύτερη αντίφαση που πυροδοτεί τη ρητορική του μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αφενός μέσα από τους προσωπικούς τους λογαριασμούς τα άτομα είναι ελεύθερα να θίξουν, να εκφράσουν και να συζητήσουν οτιδήποτε τους απασχολεί σχετικά με την καθημερινότητα και τη ζωή τους. Η αντιστροφή αυτής της χρήσης ξεκινά όταν ο άλλος δεν δείχνει την δεκτικότητα που επιζητά. Παραδείγματα αυτών των συμπεριφορών παρατηρούνται σε μητέρες που αναρτούν την ζωή τους ενώ έχουν μωρό, άτομα που ενστερνίζονται μια συγκεκριμένη πολιτική άποψη και μάχονται υπέρ αυτής, ακόμα και σε άτομα συγκεκριμένων σεξουαλικών προτιμήσεων. Η πολυφωνία των σόσιαλ μίντια και δύναμη υπεροχής τους βασίζεται ακριβώς στην ικανότητα τους να προβάλλουν την ύπαρξη της διαφορετικότητας και την αποδοχή της. Αν οι άνθρωποι κρίνουν και σχολιάζουν ότι βλέπουν πως διαφέρει από τη δική τους ζωή και αντίληψη, τότε καταργούν από τα μέσα αυτά το βασικό τους ρόλο. Η αντινομία σε όλο αυτό ξεκινά όταν η ελευθερία του ενός ανθρώπου αποτελεί βάρος ενός άλλου.

Αν και η συνάφεια μεταξύ του τι θέλουμε να βλέπουμε, τι προβάλλουμε και τι τελικά τι κυριαρχεί είναι εύλογη και μοιάζει αρκετή για να καθορίσει ένα κοινά αποδεκτό μιντιακό περιεχόμενο άρα και περιβάλλον, φαίνεται τελικά να μην ισχύει. Αν ο άνθρωπος υπονομεύει και κρίνει στους άλλους αυτά που ο ίδιος δημοσίως προβάλλει η ρητορική μίσους δεν θα εκλείψει ποτέ. Το πραγματικό ερώτημα όμως γεννάται στο αν θα μπορέσει ποτέ να αποδεχτεί ο άνθρωπος τη διαφορετικότητα που πάντα θα χαρακτηρίζει το πλησίον του, ακόμα και σε κοινές τους πτυχές της ίδιας ζωής.