Portal

Χρυσάνθη Μαρία Κοκκίνου

Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης αποτελεί μια ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή που φροντίζει τη σωστή και εύρυθμη λειτουργία του ραδιοτηλεοπτικού πεδίου. Μεταξύ άλλων, οι υποχρεώσεις του είναι και η επιβολή ποινής σε ραδιοτηλεοπτικά προϊόντα σε περίπτωση που ασκηθεί η λεγόμενη ρητορική του μίσους, δηλαδή ο λόγος που στοχοποιεί συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και γεννά οποιαδήποτε μορφή βίας προς αυτές. Προφανώς και η ρητορική μίσους σε μαγνητοσκοπημένα προγράμματα μπορεί να εντοπιστεί πριν βγει κάτι ανεπιθύμητο στον αέρα. Ωστόσο, στα ζωντανά προγράμματα ο εντοπισμός αυτός γίνεται ετεροχρονισμένα και η βία έχει ήδη ασκηθεί.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα ζωντανών εκπομπών που προώθησαν τη ρητορική του μίσους την ραδιοτηλεοπτική σεζόν 2020-2021 ήταν η infotainment εκπομπή του Γιώργου Λιάγκα και το μεγάλης απήχησης reality Big Brother. Όσον αφορά την πρώτη εκπομπή, το καλοκαίρι του 2020 βγήκε στο φως η είδηση για τον φοιτητή της Θεσσαλονίκης, ο οποίος εκτονώθηκε σεξουαλικά σε φοιτήτρια στον δημόσιο χώρο της βιβλιοθήκης της Θεσσαλονίκης. Αντί το πάνελ λοιπόν να κατακρίνει την εν λόγω πράξη, της έδωσε ατυχώς χιουμοριστική διάσταση και ξέσπασε στα γέλια στον αέρα. Το ΕΣΡ επενέβη επιβάλλοντας την ποινή διακοπής της εκπομπής και χρηματικού προστίμου στον τηλεοπτικό σταθμό.

Τον Σεπτέμβριο του 2021, στο reality Big Brother, συνέβη ένα γεγονός που γέννησε εύλογα, θύελλα αντιδράσεων από τους τηλεθεατές του προγράμματος και όχι μόνο. Συγκεκριμένα, η κάμερα του Big Brother «έπιασε» παίκτη να κάνει λόγο για την σεξουαλική του εκτόνωση και το ότι αν αυτή δεν πραγματοποιηθεί, προτίθεται να προχωρήσει σε σεξουαλική πράξη χωρίς συναίνεση. Ίσως η ύπαρξη ενός reality με αμοντάριστα πλάνα ωμής καθημερινότητας χωρίς ουσία, να δίνει βήμα σε άτομα σαν τον παραπάνω παίκτη και να αποτελεί την αφορμή της προώθησης της ρητορικής του μίσους. Για αυτό τον λόγο και αρκετοί τηλεθεατές ζήτησαν την απόσυρση του προγράμματος, κάτι το οποίο δεν έγινε και οι αρμόδιοι φορείς αρκέστηκαν στην επιβολή ποινών στον παίκτη.

Και στις δύο περιπτώσεις, η ρητορική του μίσους στράφηκε κατά των γυναικών. Με την προσβολή της γενετήσιας γυναικείας αξιοπρέπειας απροκάλυπτα και από προγράμματα με απήχηση από το κοινό και κατ’ επέκταση μεγάλη σφαίρα επιρροής. Δυστυχώς, σε μία κοινωνία που ιστορίες σεξουαλικών παρενοχλήσεων δύσκολα έρχονται στο φως, σε μια κοινωνία που δεν έχει ωριμάσει αξιακά και ηθικά, για κάποιους η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί ακόμα «πλάκα».