Portal

Γεωργία Λυμπεροπούλου

Στον αντίποδα των καταγγελιών αυτών, έχει δημιουργηθεί ένα «λαϊκό δικαστήριο», κατά την προσφιλή τακτική της χώρας μας, όπου κάθε ενοχλημένος/η πολίτης ασκεί το δικαίωμα του στην «ελευθερία του λόγου».

Υποθέτω πως, σχεδόν σε κάθε συζήτηση, σε οποιοδήποτε περιβάλλον, θα έχετε βρεθεί αντιμέτωποι με τα κακόβουλα σχόλια και την κριτική εκείνου που «βαρέθηκε να βγαίνουν όλες τώρα να λένε τον πόνο τους» ή εκείνου που  «καλά μετά από τόσα χρόνια τώρα το θυμήθηκε» ή ακόμα και εκείνου που «τα ‘θελε και τα ‘παθε με αυτά που φορούσε». Όπως κι εσείς, έτσι κι εγώ σαστίζω μπροστά σε αυτά τα αχαρακτήριστα σχόλια για αυτό επιχειρώ να παραθέσω παρακάτω κάποιες «προφανείς» απαντήσεις σε αυτές τις «φυσικές» ερωτήσεις που προκύπτουν στους απανταχού «δικαστές» της χώρας μας :

• Γιατί τώρα;

Θεωρώ χρέος να υπογραμμίσω στο σημείο αυτό, για τους φίλους λαϊκοδικαστές, πως η κ. Μπεκατώρου, η κ. Ζέτα Δούκα, οι φοιτήτριες από τη σχολή του ΑΠΘ, όλες οι γυναίκες που έχουν υποστεί κάποιου είδους παρενόχληση, δεν το θυμήθηκαν τώρα. Τώρα, τη συγκεκριμένη αυτή χρονική περίοδο, βρήκαν τη δύναμη να το κοινοποιήσουν. Σας βεβαιώνω πως οι γυναίκες αυτές δεν το ξέχασαν ποτέ.  Αν μη τι άλλο το «γιατί τώρα» θα έπρεπε  να αποτελεί από  μόνο του την απάντηση. Σε εκείνους όμως, που  δεν διαθέτουν την ενσυναίσθηση και την κατανόηση για τέτοιου είδους περιστατικά θα επιχειρήσω να δώσω ακόμα μερικές πιθανές απαντήσεις στην αβίαστη ερώτηση τους. Τα συγκεκριμένα θύματα, λοιπόν, μιλάνε τώρα γιατί τώρα ο φόβος τους το επιτρέπει. Ουκ ολίγες φορές, οι γυναίκες που έχουν καταγγείλει κάποιο περιστατικό παρενόχλησης έχουν γίνει υποκείμενα χλευασμού είτε από τις ίδιες τις αρχές ή από το κοινωνικό περιβάλλον που παρουσιάζεται δύσπιστο στα λεγόμενά τους. Εύλογα, αισθάνονται πως θα τύχουν της ίδιας αντιμετώπισης με τα προηγούμενα περιστατικά, θα γίνουν «ακόμα μία» στη λίστα των καταγγελιών και τελικά το συμβάν θα αποσιωπηθεί έντεχνα. Παράλληλα, ο φόβος για ενδεχόμενα αντίποινα τις παραμονεύει διαρκώς. Ο αντίκτυπος που θα έχει η κάθε καταγγελία στη μετέπειτα κοινωνική και επαγγελματική ζωή τους αποτελεί αδιαμφισβήτητα ανασταλτικό παράγοντα. Έπειτα βρίσκεται το συναίσθημα της ντροπής. Η ντροπή, η ταπείνωση, ο εξευτελισμός που νιώθει το ίδιο το άτομο για τη συμπεριφορά που υπέστη καθιστά την επιθυμία για καταγγελία μακρινό και άπιαστο σενάριο. Τέλος, πολύ συχνά, το θύμα έρχεται να κατηγορήσει τον ίδιο του τον εαυτό που δεν κατάφερε να αμυνθεί, να υπερασπισθεί, να σώσει το άτομό του. Πραγματικά, ταλανίζομαι να καταλάβω πόση νοημοσύνη διαθέτει κάποιος που ρωτάει μετά από πόσο καιρό - είτε είναι ώρες, μήνες, χρόνια - έρχεται να ομολογήσει ένα άτομο τη βαρβαρότητα που υπέστη.

• Είναι της μόδας

Κάπου εδώ κάνει την εμφάνισή της, η δεύτερη κοινότοπη ατάκα που ακούγεται τον τελευταίο καιρό και δεν είναι άλλη από : «Είναι της μόδας οι καταγγελίες του στυλ Μπεκατώρου» ή «Βαρεθήκαμε να ακούμε τα ίδια και τα ίδια». Αν η προηγούμενη ατάκα μου φαίνεται αδιανόητη και με δυσαρεστεί, αυτή ασύγκριτα με εξοργίζει. Η μόδα είναι μια λέξη που δεν νοείται να συνυπάρχει σε μια πρόταση με όρους που αφορούν την παρενόχληση. Η μόδα είναι κάτι που περνάει, η κακοποίηση σε οποιαδήποτε μορφή δεν περνάει ποτέ. Δεν μπορούμε να ονομάζουμε "μόδα" την καταγγελία της βίας. Γιατί η βία, σε όποια μορφή της, καταρρακώνει έναν άνθρωπο, ισοπεδώνει την ψυχή του, γίνεται σκιά που τον ακολουθεί σε κάθε του βήμα. Όλες αυτές οι ατάκες δείχνουν πόσο βαθύ είναι το πρόβλημα και γιατί γίνονται όλα αυτά. Γιατί τόσα χρόνια η κοινωνία μας ήθελε τα στόματα κλειστά. Γιατί δεν της αρέσουν οι αλήθειες. Γιατί το ξεβόλεμα δεν είναι τόσο της «μόδας». Οι συγκεκριμένες ατάκες φανερώνουν το πόσο έχουμε εμποτιστεί στην αδράνεια και όταν κάποιος μας ταρακουνήσει, επιτιθέμεθα δίχως προηγούμενο. Είναι πράγματι, λυπηρό να ακούγονται αυτές οι εκφράσεις και να αναπαράγονται άκριτα. Γι΄ αυτό, αν σας ρωτήσει ξανά κάποιος περί μόδας να του μιλήσετε για τις πλισέ φούστες και τα δερμάτινα παλτό. Οι καταγγελίες παρενόχλησης δεν είναι η νέα μόδα . Είναι ασυζητητί η νέα πραγματικότητα.

• Ναι αλλά..

Για το τέλος έχω αφήσει έναν από τους κλασσικότερους συνδυασμούς λέξεων που εμφανίζονται συχνά-πυκνά στον καθημερινό λόγο των ανθρώπων. Ας ξεκινήσουμε με μια απλή διευκρίνιση αλλά εξαιρετικά σημαντική και απ’ ότι φαίνεται άγνωστη στο ευρύ κοινό. Το αλλά είναι αντιθετικός σύνδεσμος. Συνδέει δύο ανεξάρτητες προτάσεις μεταξύ τους με αντίθετο νόημα. Προτάσεις όπως «ναι καταλαβαίνω την παρενόχληση που δέχθηκες αλλά τι φορούσες;», «ναι έχεις δίκιο αλλά γιατί πήγες μόνη σου στο γραφείο του;», «ναι αλλά γιατί αντιμίλησες;» δείχνουν ακριβώς πόσο βαθιά ριζωμένες είναι στις συνειδήσεις των μαζών η κουλτούρα της παρενόχλησης και η απενοχοποίηση του θύτη. Φανερά, ό,τι έχει ειπωθεί πριν το αλλά, ανατρέπεται ακριβώς στη συνέχεια της πρότασης. Ήρθε η ώρα να κατανοήσουμε πως με τις ερωτήσεις αυτές  αποδίδουμε -συνειδητά ή μη- την ευθύνη στο θύμα, και αποτελούμε μεγάλο μέρος του προβλήματος. Δεν νοείται να ζούμε σε έναν κόσμο όπου  φοβάται το θύμα να αποκαλύψει την πράξη και όχι ο θύτης να τη διαπράξει.

Για αυτό όσα χρόνια και αν περάσουν, όσες μόδες και αν παρέλθουν, όσα γιατί και αν ακουστούν η παρενόχληση πρέπει να εξαλειφθεί. Ολοένα και περισσότερες γυναίκες δε φοβούνται πια και ενώνουν τις φωνές τους. Θωρακίζονται από τα αρνητικά σχόλια και τις αμφισβητήσεις του περίγυρου, θέτουν τα όρια τους , διεκδικούν τη δικαίωση.

Προς όλες αυτές, ένα μεγάλο «ευχαριστούμε».