Portal

Γιολάντα Σούπασιη

Η ελευθερία λόγου που υπάρχει στο διαδίκτυο, συχνά παρεξηγείται με την έννοια της ρητορικής του μίσους, αφού ο καθένας μπορεί να δημοσιεύσει χωρίς περιορισμούς οτιδήποτε σε οποιαδήποτε διαδικτυακή κοινωνική πλατφόρμα. Τους τελευταίους μήνες, το Twitter αποτελεί επίκεντρο συζητήσεων, αφού πλέον θεωρείται από τις πλατφόρμες που «διαφυλάσσει» το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου.

Το Twitter απέκτησε πρόσφατα νέο αγοραστή και δεν είναι άλλος από τον Elon Musk. Η αγορά της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης κόστισε στον επιχειρηματία 44 δισεκατομμύρια δολάρια και έχει ως στόχο να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της εταιρείας, αλλά και να προστατέψει την «ελευθερία του λόγου» στο διαδίκτυο. Ωστόσο, ο επικεφαλής του ΟΗΕ μέσα από δημόσια ομιλία του, προέτρεψε τον Musk να διασφαλίσει ότι ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων θα έχει κεντρικό ρόλο στο κοινωνικό δίκτυο, ώστε να μην υπάρχει μόνο πολυφωνία, αλλά και δημοκρατία στον διαδικτυακό χώρο.

Η εξαγορά της πλατφόρμας έχει προκαλέσει γενική αναστάτωση στην διαδικτυακή κοινότητα και τους χρήστες της, μετά την απόλυση περίπου 3.700 ατόμων και την αποχώρηση άλλων 500 από την εταιρεία, καθώς ο Elon Musk εφαρμόζει πιο χαλαρά πρότυπα ελέγχου περιεχομένου και επαναφέρνει λογαριασμούς υψηλού προφίλ που είχαν εκδιωχθεί από το Twitter. Όπως εξήγησε ο νέος ιδιοκτήτης στον προσωπικό του λογαριασμό, «Η νέα πολιτική του Twitter είναι η ελευθερία του λόγου, αλλά όχι η ελευθερία της προσέγγισης», γι’ αυτό και προχώρησε ήδη στην επαναφορά κάποιων μπλοκαρισμένων λογαριασμών.  

Αποκαταστάθηκαν πρώτα οι λογαριασμοί του ψυχολόγου Jordan Peterson, της Αμερικανής κωμικής ηθοποιού Kathy Griffin, και του σατυρικού ιστότοπου The Babylon Bee. Είναι γεγονός πως δε συμφωνούν όλοι με τις απόψεις και ιδέες που προβάλλονται από τα συγκεκριμένα ή από άλλα προφίλ, όμως ο καθένας αξίζει να δηλώσει τα πιστεύω του και να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει με οποιονδήποτε, μέσω της ελευθερίας έκφρασης που εφαρμόζεται πλέον στην πλατφόρμα δικτύωσης.

Ωστόσο, ο ιστότοπος έχει καθημερινά απώλειες εκατομμυρίων δολαρίων, αφού καμιά από τις μεγάλες εταιρείες δε θέλει να διακινδυνέψει το κύρος της, κατηγορούμενη ότι διαφημίζεται από μια πλατφόρμα που φιλοξενεί και ενθαρρύνει ρητορική μίσους στο όνομα της ελευθερίας του λόγου. Πλέον, η ρητορική του μίσους επεκτείνεται πέραν του λόγου και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει και τύπους πολυμέσων, όπως βίντεο, εικόνα και μουσική. Παράλληλα, στο διαδίκτυο υπάρχει ανοχή λόγω της «ανωνυμίας» των χρηστών, αλλά και της αδυναμίας να ελεγχθούν όσα λέγονται και ο θύτης επιτίθεται στο θύμα για κάτι που είναι και όχι για κάτι που κάνει. Αν η ελευθερία λόγου συγχέεται με τη ρητορική μίσους, τότε δεν υπάρχει μόνο στο Twitter, αλλά σε όλες τις πλατφόρμες διαδικτύου όπως το Youtube, το Instagram και το Facebook.

Όσον αφορά λογαριασμούς όπως του Jordan Peterson, του Andrew Tate και άλλους παρόμοιους που ακυρώθηκαν μέσω του γνωστού κινήματος του “cancel culture”, δε σημαίνει ότι προωθούν ρατσιστικές απόψεις και ότι ενθαρρύνουν τη ρητορική μίσους μέσα από τις ιδέες που προβάλλουν, ακόμα κι αν κάποια από αυτά μπορεί να είναι αντίθετα με την πλειονότητα ή μειονότητα των λογαριασμών της πλατφόρμας. Από τη μια, υπάρχουν χιλιάδες άτομα που δεν κοινοποιούν δημόσια τις σκέψεις τους και από την άλλη υπάρχουν οι λογαριασμοί υψηλού προφίλ που αν πουν κάτι «λάθος» θα μπλοκαριστούν από το Twitter, ενώ συμμερίζονται τις ίδιες ιδέες. Ο Elon Musk επαναφέρει ορισμένους λογαριασμούς, δίνοντας τη δυνατότητα του δικαιώματος της ελευθερίας λόγου σε όλους ανεξαιρέτως, ώστε αν είναι κάτι «σωστό» ή «λάθος» να κριθεί από τον καθένα με βάσει τα πιστεύω και τις ιδεολογίες του, μη υποστηρίζοντας παράλληλα το σύγχρονο φαινόμενο του cancel culture που πλέον έχει φτάσει εκτός ορίων.

Το κίνημα της κουλτούρας ακύρωσης έρχεται αντιμέτωπο όχι μόνο με τη ρητορική του μίσους, αλλά και με την ελευθερία του λόγου, αφού υποτίθεται ότι το διαδίκτυο είναι ένα χώρος ελευθερίας της έκφρασης. Ως αποτέλεσμα, δημιουργούνται πολλά ερωτήματα και απορίες όπως «τελικά ποιος είναι αρμόδιος να ακυρώνει κάποιον και γιατί το κάνει αυτό;», «τι μπορεί να θεωρηθεί ρητορική του μίσους και όχι ελευθερία έκφρασης;», «η κουλτούρα ακύρωσης μπορεί να συνδεθεί με τη ρητορική του μίσους;».

Σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, καθένας έχει το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης και της έκφρασης, που σημαίνει το δικαίωμα να μην υφίστανται δυσμενείς συνέπειες για τις απόψεις του και το δικαίωμα να αναζητεί, να παίρνει και να διαδίδει πληροφορίες και ιδέες. Ωστόσο, ως άνθρωποι βασικών αρχών και αξιών, οφείλουμε να είμαστε ηθικοί απέναντι στους συνανθρώπους μας, χωρίς να προωθούμε πρότυπα ρατσισμού και να μπερδεύουμε τη ρητορική του μίσους με την ελευθερία του λόγου.

Πηγές

https://saferinternet4kids.gr/wp-content/uploads/2021/05/HATE_SPEECH_EDUCATORS2.pdf

https://www.lifo.gr/culture/vivlio/ti-einai-kai-ti-diekdikei-i-koyltoyra-tis-akyrosis

https://www.kathimerini.gr/society/561680317/to-fainomeno-tis-cancel-culture-sto-internet-kai-i-epirroi-tis-stin-koinonia/

https://www.madamefigaro.gr/sygxroni-zoi/life-now/136557/cancel-cutlure-ti-einai-i-koultoura-tis-akurosis

https://ampa.lifo.gr/eidiseis/tzorntan-piterson-misogynis-tsarlatanos-kai-epomenos-prothypoyrgos-toy-kanada/

https://www.lifo.gr/now/tech-science/twitter-o-elon-mask-apokatestise-logariasmoys-poy-eihan-anastalei-kanei

https://www.lifo.gr/now/tech-science/polemiko-symboylio-toy-elon-mask-poy-tha-anamorfosei-twitter

https://www.lifo.gr/now/world/elon-mask-tha-paraititho-apo-ceo-toy-twitter-molis-bro-kapoion-arketa-anoito-na-analabei

https://www.lifo.gr/now/world/o-oie-kalei-ton-elon-mask-na-diasfalisei-oti-twitter-tha-sebetai-ta-anthropina-dikaiomata

https://www.kathimerini.gr/world/562112986/o-elon-mask-oloklirose-ti-symfonia-gia-tin-agora-toy-twitter-karatomise-toys-epikefalis-toy/

https://www.lifo.gr/now/tech-science/twitter-dramatiki-anodo-tis-ritorikis-misoys-ypo-ti-dioikisi-mask-deihnoyn-dyo

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%AF%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%82#:~:text=%CE%A1%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%BC%CE%AF%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%82%2C%20%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CF%82%20%CF%84%CF%89%CE%BD%20%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD,%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%80%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1%20%CE%AE%20%CF%84%CE%BF%20%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CF%84%CE%AE%CF%83%CE%B9%CE%BF%20%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C.