Portal

Κοτσώνης Νικόλαος

Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα δεν είναι απλώς ένα άθλημα. Είναι κοινωνικό φαινόμενο, πάθος και για πολλούς, τρόπος ζωής. Από τις επαρχίες μέχρι τις μεγαλουπόλεις, οι Έλληνες ζουν και αναπνέουν για το ποδόσφαιρο. Ωστόσο, το 2025, πίσω από τη γοητεία των ντέρμπι, τις επιτυχίες των ομάδων και το ταλέντο των παικτών, προπονητών, διαιτητών υπάρχει μια σκιά που συνεχίζει να απλώνεται απειλητικά: η ρητορική μίσους. Ένα φαινόμενο που τραυματίζει όχι μόνο το άθλημα αλλά και την κοινωνία στο σύνολό της.

Η ρητορική μίσους στο ελληνικό ποδόσφαιρο παίρνει πολλές μορφές. Είναι τα ρατσιστικά συνθήματα στις κερκίδες, οι υβριστικές επιθέσεις σε παίκτες λόγω καταγωγής ή χρώματος, οι απειλές κατά διαιτητών, η στοχοποίηση φιλάθλων ή παραγόντων που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις και άλλα. Και όλα αυτά δεν περιορίζονται μόνο στους αγωνιστικούς χώρους. Αντίθετα, διογκώνονται μέσα από τα social media, τα fora και τις «ανώνυμες» σελίδες, που λειτουργούν σαν μικρές εστίες τοξικότητας.

Η εξάπλωση της ρητορικής μίσους δεν είναι κάτι νέο, όμως σήμερα εντείνεται και γίνεται πιο δύσκολο να ελεγχθεί. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που θα μπορούσαν να είναι εργαλεία σύνδεσης και πληροφόρησης, συχνά μετατρέπονται σε πεδία λεκτικής βίας και φανατισμού. Μέσα από posts, memes και σχόλια, αναπαράγονται στερεότυπα, προσβολές και απειλές, με πρωταγωνιστές «οπαδούς» που πιστεύουν πως η σκληρότητα του λόγου είναι ένδειξη αφοσίωσης στην ομάδα τους. Στην πραγματικότητα, όμως, η ρητορική μίσους όχι μόνο δεν ενισχύει το ποδόσφαιρο, αλλά το υπονομεύει, μετατρέποντας το από χώρο διασκέδασης και συνύπαρξης σε πεδίο αντιπαλότητας και φόβου.

Το 2025 δεν λείπουν και οι προσπάθειες αντιμετώπισης. καθώς ορισμένες ΠΑΕ υιοθετούν πλέον αυστηρότερους κανόνες για τη συμπεριφορά των φιλάθλων, ενώ οργανώσεις όπως η "Κόκκινη Κάρτα στο Μίσος" πραγματοποιούν εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Ταυτόχρονα, σε ορισμένα σχολεία και ακαδημίες ποδοσφαίρου έχουν ξεκινήσει προγράμματα που καλλιεργούν τις αξίες του σεβασμού, της αποδοχής και της ισότητας, εστιάζοντας στους νέους – τους αυριανούς φιλάθλους, παίκτες, προπονητές, διαιτητές.

Η Πολιτεία επιχειρεί επίσης να ανακόψει το φαινόμενο, με νομοθετικές παρεμβάσεις και αυστηρότερες κυρώσεις για περιστατικά ρητορικής ή σωματικής βίας στα γήπεδα. Ωστόσο, η πραγματική πρόκληση είναι η εφαρμογή αυτών των μέτρων. Για κάθε ομάδα που τιμωρείται για τη συμπεριφορά των φιλάθλων της, υπάρχουν άλλες που συνεχίζουν να αποσιωπούν τα προβλήματα, θεωρώντας τα "μέρος του παιχνιδιού". Και για κάθε ποδοσφαιριστή που μιλά ανοιχτά κατά του μίσους, υπάρχουν δεκάδες που επιλέγουν τη σιωπή, φοβούμενοι τις συνέπειες.

Η ρητορική μίσους στο ποδόσφαιρο δεν είναι απλώς θέμα των διοργανωτών ή των θεσμών – είναι ευθύνη όλων. Είναι ευθύνη των φιλάθλων, που οφείλουν να αποδοκιμάζουν τέτοιες συμπεριφορές, των εκπαιδευτικών που διαπαιδαγωγούν τη νέα γενιά, των προπονητών, που έχουν σημαντικό ρόλο προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν τους νέους αθλητές. Τέλος, φυσικά είναι ευθύνη και των ίδιων των ομάδων, που έχουν την ισχύ να επηρεάσουν την κουλτούρα των οπαδών τους, όχι μόνο μέσα από τα αποτελέσματα αλλά και μέσα από τις αξίες που εκπροσωπούν. Τελικά τι υποστηρικτές θέλουν να έχουν;

Το ποδόσφαιρο μπορεί να είναι πάθος, μπορεί να είναι ένταση, μπορεί να είναι αντιπαλότητα, όμως αυτά πρέπει να μένουν εκεί μετά το τελευταίο σφύριγμα του διαιτητή και το πέρας των 90 λεπτών, και δεν πρέπει να είναι μίσος. Το γήπεδο πρέπει να είναι χώρος για όλους – ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, φύλου ή σεξουαλικής ταυτότητας. Αν πραγματικά αγαπάμε το ποδόσφαιρο, τότε οφείλουμε να το προστατεύσουμε. Όχι μόνο από τη βία των επεισοδίων, αλλά και από τη βία του λόγου. Γιατί κάθε σύνθημα μίσους που μένει αναπάντητο, κάθε ρατσιστικό σχόλιο που θεωρείται "χαβαλές", κάθε σιωπή μπροστά στην αδικία, είναι ένα βήμα πίσω για το ίδιο το άθλημα.

Το 2025 είναι η χρονιά που το ελληνικό ποδόσφαιρο καλείται να κοιτάξει τον καθρέφτη και να αποφασίσει: θα συνεχίσει να συντηρεί έναν φαύλο κύκλο μισαλλοδοξίας, ή θα επιλέξει το δρόμο της προόδου, του σεβασμού και της πραγματικής ενότητας;

Φωτογραφία: https://shorturl.at/6M3vi