Portal

Αλέξανδρος Τρίκολας

«Να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα». Αυτή ήταν η φράση που μου έμεινε από μια πρόσφατη καφενειακή συζήτηση. Η συζήτηση δεν ήταν τόσο βαριά όσο υποδηλώνει η φράση αφού... για μπάλα μιλούσαμε αλλά όλο αυτό με έβαλε σε σκέψεις. Πρωτίστως για τον αθλητισμό και το οπαδικό στοιχείο και κατά δεύτερον για την ελληνική πραγματικότητα. Αλλά επειδή δεν θέλω να είμαι αφοριστικός και να συνδέσω αυτή τη φράση απολύτως κοινωνικά θα ξεκινήσω με τον αθλητισμό, ένα πεδίο στο οποίο έχω καθημερινή τριβή.

Για να δώσω λοιπόν και το πλαίσιο της συζήτησης, η φράση αυτή ειπώθηκε κατά την διάρκεια μιας λογομαχίας για το αν είναι «συνετό» ή όχι να χαιρόμαστε για την νίκη μια άλλης ελληνικής ομάδας στην Ευρώπη. Όχι και κάτι πρωτότυπο δηλαδή. Αφορμή ήταν η νίκη και πρόκριση του ΠΑΟΚ στον τελικό του FIBA Europe Cup, την προηγούμενη μέρα. Ναι η αφορμή ήταν μπασκετική, όμως η κουβέντα εξελίχθηκε ποδοσφαιρικά. Η μια πλευρά υποστήριξε πως χάρηκε για την νίκη του ΠΑΟΚ και πως θα ήθελε να το σηκώσει ενώ η άλλη τόνισε πως θα προτιμούσε να χάσει και δεν την ενδιαφέρει αν θα κατακτήσει την κούπα. Έπειτα η κουβέντα ξέφυγε και μεταφέρθηκε στα «τερέν» του ποδοσφαίρου όπου και ακούστηκε η περίφημη φράση. Δεν έχει σημασία ποια άποψη από τις δύο είναι σωστή, ούτως η αλλιώς ο καθένας έχει τη γνώμη του, όμως αυτό που άρχισα να παρατηρώ με αφορμή αυτή τη συζήτηση, είναι πως όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα των ανθρώπων μπαίνει το στοιχείο του μίσους.

Επιστρέφοντας στα αθλητικά η απορία μου είναι η εξής: πως γίνεται σε κάτι τόσο όμορφο και (θεωρητικά) αθώο όπως είναι ο αθλητισμός να ευχόμαστε τα μύρια όσα στους ανθρώπους που μας προσφέρουν ψυχαγωγία και σίγουρα ποτέ δεν μας έχουν κάνει κάτι κακό. Και εξηγούμαι. Όντας άνθρωπος που ο αθλητισμός πάντα τον ιντρίγκαρε έχω βρεθεί σε διάφορα γήπεδα και σε όλα αυτά το κοινό σημείο ήταν το εξής: Οι οπαδοί της γηπεδούχου ομάδας από το ζέσταμα κιόλας βρίσκουν έναν -ή και περισσότερους-  στόχους (παίκτες της αντίπαλης ομάδας) και αρχίζουν να εκσφενδονίζουν ότι βρισιά ξέρουν ή ανακαλύπτουν εκείνη την ώρα. Ο λόγος; Το γεγονός ότι ο παίκτης βρίσκεται στην αντίπαλη ομάδα και είτε κάνει καλές εμφανίσεις με την ομάδα του είτε κάνει καλές εμφανίσεις κόντρα στην ομάδα τους. Ποινικά κολάσιμο θα έλεγε κανείς. Το γελοίο της υπόθεσης είναι πως οι ποδοσφαιριστές όχι απλά δεν προκαλούν αλλά βρίσκονται στο γήπεδο απλά για να κάνουν την δουλειά τους. Ειδικότερα αν μιλάμε για ξένους παίκτες που συνήθως δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο δέσιμο με την ομάδα σαν σύλλογο και φέρονται επαγγελματικά με σκοπό να βοηθήσουν την ομάδα τους. Δεν μιλάμε αν αυτοί οι παίκτες είναι άλλου χρώματος, εκεί γίνεται γαϊτανάκι… αηδίας. Το πιο τραγελαφικό δε, είναι όταν ο στόχος είναι Έλληνες παίκτες για τους οποίους λίγους μήνες αργότερα θα ζητωκραυγάζουν όταν πετύχουν κάποιο γκολ ή σημειώσουν μια καλή εμφάνιση με την εθνική. Και αυτοί που δεν θα ζητοκραυγάζουν θα περάσουν στο άλλο άκρο θολωμένοι από τον φανατισμό, μη αναγνωρίζοντας την αξία τους ακόμα και αν αυτή είναι αδιαμφισβήτητη. Ο φανατισμός με μια ομάδα είναι πόλωση. Όλοι θέλουν οι ομάδα τους να πάει καλά και σίγουρα καλύτερα από την αντίπαλη αλλά γιατί θα πρέπει να επιδιώκουμε την αποδόμηση της άλλης έτσι ώστε να ανέβουμε;

Και κάπου εδώ μπαίνει και το κοινωνικό κομμάτι. Είτε μιλάμε για σχέσεις εργασίας, είτε φιλικές, είτε κοινωνικές το μίσος -δυστυχώς- βρίσκει πάντα έδαφος και επιβιώνει. Γιατί; Γιατί αν μιλάμε για το εργασιακό περιβάλλον ο μόνος τρόπος για να ανέβουμε νομίζουμε πως είναι με το να πέσει ο άλλος και να πατήσουμε πάνω του. Είτε μιλάμε για «αντίπαλο», είτε για συνεργάτη. Βέβαια υπάρχει και η περίπτωση της απληστίας που παρόλο που έχουμε καταφέρει να φτάσουμε στην κορυφή, με ότι και αν σημαίνει αυτό, δεν θέλουμε κανείς άλλος να ορθοποδήσει πόσο μάλλον να μας πλησιάσει. Τώρα αν μιλάμε για την κοινωνική ζωή ένα σύνηθες φαινόμενο είναι να κοροϊδεύουμε οποιονδήποτε συμπεριφέρεται ή έχει κάτι πάνω του που δεν μας αρέσει και θεωρούμε διαφορετικό. Συχνό φαινόμενο είναι επίσης το μίσος να διοχετεύεται σε άτομα με κάποιο πρόβλημα κινητικό ή νοητικό το οποίο φαίνεται αστείο χωρίς να μπαίνουμε σε σκέψη για το τι υπάρχει από πίσω και το τι ζόρι τραβάει ο κάθε άνθρωπος.

Όλα τα παραπάνω υπάρχουν σε κάθε πτυχή της ζωής αλλά δεν αποτελούν απαραίτητα τον κανόνα. Η πορεία της κοινωνίας δεν είναι όσο απαισιόδοξη όσο δείχνει το κείμενο και σίγουρα μια μεγάλη χαραμάδα φωτός είναι εύκολα διακριτή. Πάραυτα το μίσος και τα συνακόλουθα του αποτελούν μέρος της ζωής και πρέπει να φωτιστούν καθώς ο μόνος τρόπος για να λυθεί ένα πρόβλημα είναι πρωτίστως να αναγνωριστεί.

Πηγή φωτογραφίας: https://pixabay.com/el/illustrations/%CF%80%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF-%CE%BA%CF%8D%CF%80%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%BF-320963/