Portal

Βασιλεία Μαξακούλη

Φαντάσου μια λαοθάλασσα, γεμάτη από εσωτερική και εξωτερική ποικιλομορφία. Άνθρωποι κάθε μορφής. Όλοι όμως βαδίζουν στο ίδιο μονοπάτι. Μέχρι που κάποτε καταλαβαίνουν πως ανακυκλώνουν την ίδια διαδρομή κι ο μοναδικός δρόμος να ταξιδέψουν, να ζήσουν νέες εμπειρίες, να δουν το ηλιοβασίλεμα σε άλλους τόπους είναι να σκαρφαλώσουν το ψηλό βουνό. Κάποιοι θα παλεύουν μανιωδώς να αγγίξουν την κορυφή, μα θα αποτυγχάνουν σε κάθε προσπάθεια. Κάποιοι θα τα καταφέρουν. Κι από εκείνους που έμειναν πίσω, άλλοι θα συνεργαστούν για να πετύχουν τον σκοπό τους, ενώ άλλοι θα χλευάζουν την ομαδική προσπάθεια, επισημαίνοντας την τεράστια δύναμη του «εγώ» και τη γλυκιά γεύση της ατομικής νίκης. Μάντεψε ποιος θα φτάσει πιο γρήγορα στην κορυφή.

Ανήκεις κι εσύ στη λαοθάλασσα. Και παρά τις διαφορές, για εκείνο που πάντα θα παλεύεις είναι να σε αγαπάς με τις ελλείψεις και τις υπερβολές σου. Η μεγαλύτερη ανάγκη, η πιο λυτρωτική επιτυχία. Ένας αέναος αγώνας με αντίπαλη μια οχλοβοή που σε διεκδίκησε, με αποτέλεσμα να καλύψει τη δική σου φωνή. Στην προκειμένη, θα σου πω για το περίβλημα, εκείνο που ακούγεται πως πρέπει να στολίζει, να ικανοποιεί τους αισθητικούς κάλυκες… όλων. Το ξέρεις πως αυτό δεν είναι παρά ουτοπία. Ή μήπως όχι;

Η φωτογραφία που συνοδεύει το παρόν κείμενο θέλει να ταράξει τη θάλασσά σου. Ίσως να έχει καλές προθέσεις, μα ο τρόπος είναι λιγάκι δυσλειτουργικός και κρύβει παρανοήσεις. Ένα μοντέλο που εκθειάζεται για την ομορφιά του και μια επιστήμονας με εξαιρετικές ικανότητες, η οποία δεν γνωρίζει αντίστοιχη αναγνώριση. Κι αναρωτιέμαι. Γιατί χρειάζεται να υποβιβάσεις την όμορφη φιγούρα της πασαρέλας για να συγχαρείς την εξαιρετική επιστημονική συμβολή; Άλλωστε, δεν πρόκειται παρά για δύο επαγγέλματα εξίσου χρήσιμα εξίσου άξια θαυμασμού. Γιατί να βλάπτει το πρότυπο της Kendall Jenner, ενώ να μην είναι παρά ωφέλιμο εκείνο της Alyssa Carson; Γιατί το μοντέλο να χαρακτηρίζεται ως ασήμαντο, ενώ η επιστήμονας ως σημαντική;

Είναι ιδιαίτερα θετική η αντίδραση της πλειοψηφίας των χρηστών, καθώς αναγνώριζαν την άνιση και περιττή «σύγκρουση» δύο αξιοθαύμαστων γυναικών, αναφέροντας μάλιστα πως πρόκειται για δύο εξίσου μη ρεαλιστικά πρότυπα με διαφορετική κατεύθυνση. Ο λόγος μίσους στα social media δεν είναι νέο φαινόμενο. Η προσπάθεια συγκάλυψης του δεν παύει να προωθεί  διακρίσεις. Ωστόσο, μοιάζει πως η υποβίβαση εκείνου που πολλοί θαυμάζουν ως ωραίο μπορεί να είναι αποδεκτή. Διότι αν το πρότυπο γκρεμιστεί, τότε θα υπάρχει περισσότερος χώρος για ομορφιά. Η νοοτροπία αυτή όμως δεν συμβάλλει στην αυτό-εκτίμηση, αλλά στην έξαρση επιθετικού λόγου, στον χαρακτηρισμό ορισμένων γυναικών ως υπερφίαλων, δίχως πνευματικό βάθος, δίχως φιλοδοξίες ή οποιαδήποτε άλλη μαγική σύνθεση πέρα από το όμορφο πέπλο που τις περιβάλλει. Κι έτσι, ακυρώνεται μια ολόκληρη ύπαρξη προκειμένου να εκθειαστεί μια άλλη. Διότι αν μια διαφορετική φιγούρα πρόβαλε έντονα την εικόνα της με τον ίδιο τρόπο, τότε θα δεχόταν επιβράβευση για την αγάπη που δείχνει προς τον εαυτό της. Κι η ανισότητα τελικά δεν προωθείται μόνο προς τον ευνοημένο ή τον περιθωριοποιημένο, αλλά προς την καθολικότητα του γυναικείου φύλου, το οποίο συχνά αποτελεί αντικείμενο συγκρίσεων. Το γυναικείο σώμα μέσα από τα πρότυπα που εναλλάσσονται ανά δεκαετίες παρουσιάζεται σαν ένα αντικείμενο το οποίο οφείλει να ανταποκρίνεται σε ορισμένα κριτήρια, ώστε να ικανοποιεί τα αισθητικά κριτήρια που τίθενται στην εκάστοτε περίπτωση. Οι δυνατότητες του περιορίζονται στη μαρμάρωση του σαν προϊόν βιτρίνας κι όχι σαν μέσο απόλαυσης της ζωής.

Ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσεις πως η σύγκριση δεν ωφελεί τον λιγότερο ευνοημένο, αλλά δημιουργεί ανασφάλειες σε εκείνον που αισθάνεται όμορφα με το πιο σημαντικό του, τον εαυτό του. Η χρήση χαρακτηρισμών και καυστικών σχολίων έχει έντονα αρνητική επίδραση στον ψυχισμό του δέκτη. Η ανοσία προϋποθέτει βαθειά αυτεπίγνωση και αγάπη προς τον εαυτό και δεν σχετίζεται με την κοινωνική καταξίωση ή την ανταπόκριση σε συγκεκριμένα κοινωνικά πρότυπα.

Αυτό το post ήταν η αφορμή. Αναφέρομαι σε κάθε άνθρωπο που αισθάνεται λίγος δίπλα στα τερατώδη κριτήρια που έχουν τεθεί, τα οποία δεν σταματούν να του θυμίζουν συνεχώς, υποβιβάζοντάς τον με χαρακτηρισμούς που υπονομεύουν, παρόλο που είναι ντυμένοι με τον μανδύα του «αστείου». Αναζητείται μια αιώνια λάμψη σε κάθε πτυχή. Όμως οι διαφορές συμπληρώνουν το πάζλ. Μάθε να αγαπάς και το φως και το σκοτάδι σου, όπως θαυμάζεις το φεγγάρι σε όλη του τη διαδρομή. Να μάθεις να αντικρούεις τα καυστικά σχόλια, να τα φιλτράρεις και να κρατάς εκείνο που μετράει. Απάντηση στο μίσος δεν είναι το μίσος, αλλά η ενημέρωση, η παιδεία, η αγάπη, το φως.

Σταμάτα να πιστεύεις πως το δικαίωμα έκφρασης σου επιτρέπει να κρίνεις το πώς κάποιος επέλεξε να ντυθεί ή να φάει, εφόσον οι επιλογές του δεν σε επηρεάζουν με κανέναν τρόπο. Ίσως μόνο να θολώνουν την αισθητική σου, ε; Άκουσα κάποιον κάποτε να λέει: «Ευτυχώς που αδυνάτισες γιατί με αηδίαζες πριν;» Λυπάμαι για την έλλειψη παιδείας, λυπάμαι για την παρανόηση της ελευθερίας. Εμένα με αηδιάζουν εκείνες οι κουβέντες, ποτέ όμως δεν θεώρησα πως με αφορούσαν τα κιλά κάποιου. Δώσε χώρο σε όλα τα χρώματα, όλες τις υφές και τα σχήματα. Με ένα μόνο χρώμα, δε θα υπήρχε ουράνιο τόξο. Επικεντρώσου στην αυτο-βελτίωση, περιόρισε την κριτική και σκέψου πρώτα όλα τα θετικά που θες να σχολιάσεις προτού προβείς σε εποικοδομητική κριτική. Μόνο έτσι έχει νόημα οποιοδήποτε σχόλιο. Ονειρεύομαι έναν κόσμο που μου επιτρέπει να είμαι ο εαυτός μου, χωρίς φόβο, χωρίς επικριτικά βλέμματα και λέξεις που καίνε. Κι αν οι άλλοι με εμποδίσουν, και πάλι θα τα καταφέρω για να με γνωρίσω, για να με καταλάβω, για να με αγαπήσω λίγο περισσότερο μέρα με τη μέρα.