Portal

Κωνσταντίνα Ξυνόγαλου

Η μια χώρα μετά την άλλη ψηφίζουν υπέρ της νομοθεσίας για την απαγόρευση της μπούργκας, του νικάμπ ή οποιουδήποτε πέπλου πλήρους ή μερικής κάλυψης σε δημόσιους χώρους με πολλές από αυτές να επιβάλλουν και πρόστιμο στους παραβάτες. Την πρώτη διδάξασα στην Ευρώπη αποτελεί η Γαλλία που ήδη από το 2010 έθεσε το συγκεκριμένο νόμο σε ισχύ. Ακολούθησαν η Δανία, η Αυστρία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Νορβηγία, η Γερμανία και η Βουλγαρία με κάποιες διαφοροποιήσεις όσο αφορά το περιεχόμενο της νομοθεσίας στη κάθε μια από αυτές.

 Η Ελβετία αποτελεί την τελευταία χώρα -μέχρι στιγμής- που πρόσθεσε το όνομά της στη λίστα των χωρών που τάχθηκαν υπέρ της απαγόρευσης της μπούργκας καθώς το Μάρτιο του 2021 η πρόταση εγκρίθηκε από τους πολίτες με οριακή διαφορά μέσω δημοψηφίσματος. «Η απόφαση ανοίγει παλιές πληγές, διευρύνει τις ανισότητες και στέλνει ένα σαφές μήνυμα αποκλεισμού της μουσουλμανικής μειονότητας» ισχυρίστηκε το Κεντρικό Συμβούλιο Μουσουλμάνων της Ελβετίας.

Πόσο όμως είναι εφικτό να επιβληθεί στις μουσουλμάνες γυναίκες που το επιθυμούν να μην κυκλοφορούν σε δημόσιους χώρους με το πρόσωπο τους καλυμμένο; Στη συγκεκριμένη περίπτωση, λοιπόν, τίθεται το ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας, των ατομικών ελευθεριών, των παραδόσεων του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και της ισότητας μεταξύ των γυναικών. Για τις μουσουλμάνες γυναίκες η πλήρης ή μερική κάλυψη του προσώπου με τα πέπλα αποτελεί «καθήκον» και υποχρέωση απέναντι στη θρησκεία και είναι κομμάτι της πίστης τους. Είναι μια παράδοση εκατοντάδων χρόνων που αφορά τον τρόπο ντυσίματος των μουσουλμάνων γυναικών και αποτελεί στοιχείο του πολιτισμού τους. Μάλιστα σε νομοθεσίες αρκετών χωρών (όπως αυτή της Ολλανδίας) προβλέπεται η απαγόρευση του μουσουλμανικού πέπλου, σε οποιαδήποτε μορφή, σε όλους τους δημόσιους χώρους συμπεριλαμβανομένων και των νοσοκομείων. Πώς είναι δυνατόν, λοιπόν, να αρνηθεί κανείς τη νοσηλεία ενός ανθρώπου εξαιτίας του τρόπου ντυσίματος ή των θρησκευτικών πεποιθήσεων;

Αξίζει βέβαια να σημειωθεί πως τα κράτη που τέθηκαν υπέρ αυτής της νομοθεσίας, έσπευσαν να προειδοποιήσουν πως η απαγόρευση δεν έχει στόχο συγκεκριμένη θρησκεία, ούτε και τον τρόπο ένδυσης των ανθρώπων, αλλά την ασφάλεια των πολιτών και μόνο. Από την άλλη πλευρά όμως οι οργανώσεις για τα δικαιώματα των ανθρώπων υποστηρίζουν ότι οι απαγορεύσεις κάνουν διακρίσεις σε βάρος μουσουλμάνων γυναικών και με τον τρόπο αυτό τίθεται θέμα αγεφύρωτου χάσματος ανάμεσα στις χώρες της Δύσης και της Ανατολής.

Τέτοιου είδους συμπεριφορές μαρτυρούν κατάφορα τις διαστάσεις του φαινομένου ξενοφοβίας. Παρόλο που προτάσσεται το επιχείρημα της ασφάλειας για την κατάργηση των μουσουλμανικών πέπλων διαπιστώνουμε ότι δεν πρόκειται μόνο για ένα κοινωνικό ζήτημα αλλά και για θρησκευτικό. Δεν είναι γόνιμο να συγχέουμε την κοινωνική παθογένεια με τις παραδόσεις θρησκειών που υπάρχουν εδώ και αιώνες ούτε να επικαλούμαστε κοινωνικούς λόγους εις βάρος θρησκευτικών ιδιαιτεροτήτων. Είναι ευρέως κατανοητό πως για την εξασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών θα πρέπει τα χαρακτηριστικά του προσώπου όλων των ανθρώπων να είναι εμφανή. Υπάρχουν, άλλωστε, πολλών ειδών μουσουλμανικά πέπλα που αφήνουν ακάλυπτα και σε πλήρη θέα τα χαρακτηριστικά του προσώπου όπως το χιτζάμπ και το τσαντόρ και για αυτό το λόγο θα πρέπει να διαχωριστούν από την μπούργκα ή το νικάμπ.   

Θα ήταν σημαντικό για να προασπίσουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, να θεσπιστούν νομοσχέδια που αποδεικνύουν εμπράκτως το σεβασμό στην πίστη του κάθε ανθρώπου. Η μπούργκα δεν είναι μέσο διαφυγής, αλλά εκδήλωση λατρείας σύμφωνης με τα δόγματα της κάθε θρησκείας. Επομένως σε συγκεκριμένους χώρους θα ήταν θεμιτό να επιτρέπεται η χρήση των πέπλων αυτών με την προϋπόθεση να μην προσβάλει τα δικαιώματα της γυναίκας. Θα πρέπει, λοιπόν, να μάθουμε να δείχνουμε κατανόηση σε όλες τις ιδιαιτερότητες. Η διαπολιτισμικότητα δεν στηρίζεται όταν ζητάμε μια στυγνή αφομοίωση αλλά όταν γίνει μια ομαλή ένταξη με σεβασμό στην κουλτούρα του εκάστοτε πολίτη.