Portal

Μαρία Μωραΐτη

Τον Οκτώβριο του περασμένου έτους το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας απαγόρευσε την άμβλωση σε περιπτώσεις σοβαρής δυσπλασίας του εμβρύου, καθώς θεωρήθηκε ενέργεια ασυμβίβαστη με το Σύνταγμα της χώρας. Στις 27/1/2021 η απόφαση της απαγόρευσης των αμβλώσεων κυρώθηκε από τη Βουλή, αφαιρώντας το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των γυναικών, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που αφορούν περιστατικά βιασμού, αιμομιξίας ή σε περίπτωση απειλής της ζωής της εγκύου. Ομάδες γυναικών διοργάνωσαν και συμμετείχαν σε διαμαρτυρίες ενάντια στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των γυναικών σε αρκετές πόλεις της Πολωνίας, με συνθήματα όπως: «το σώμα μου, η επιλογή μου», Σκέφτομαι, νιώθω, αποφασίζω», «η επανάσταση έχει μια μήτρα», «φοβάμαι να ζω εδώ». Οι κοινωνικές αντιδράσεις και οι διαμαρτυρίες είχαν θετικό αποτέλεσμα, παγώνοντας την εφαρμογή της απαρχαιωμένης διάταξης. Στις αρχές Φεβρουαρίου οι ευρωβουλευτές αντιτάχθηκαν στην κατάργηση του δικαιώματος στην άμβλωση στην Πολωνία. Το δικαίωμα στην άμβλωση συνδέεται άρρηκτα με το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος. Η λήψη απόφασης για την συνέχιση ή την διακοπή της εγκυμοσύνης θα πρέπει να είναι αναφαίρετο δικαίωμα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς σχετίζεται με το δικαίωμα στην επιλογή και την αυτοδιάθεση.

Πριν λίγες εβδομάδες ο ευρωβουλευτής Σ. Κυμπουρόπουλος ψήφισε κατά του δικαιώματος στην άμβλωση. Λαμβάνοντας υπόψη τα γεγονότα και την ανάπτυξη του κινήματος #me too στη χώρα, η καταψήφιση ενός εκ των θεμελιωδών δικαιωμάτων των γυναικών εγείρει ερωτηματικά σχετικά με τη θέση της γυναίκας στην σύγχρονη κοινωνία και το πώς αντιμετωπίζονται θεσμικά τα έμφυλα ζητήματα. Η καταψήφιση του δικαιώματος δημιούργησε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις και σχολιάστηκε αρνητικά τόσο από φεμινιστικές συλλογικότητες, όσο και από τους πολίτες. Τα δικαιώματα των γυναικών έχουν μετατραπεί σε αντικείμενο πολιτικών στρατηγικών και σκοπιμοτήτων, χωρίς να ακούγονται οι απόψεις και οι φωνές των ίδιων των γυναικών για ζητήματα που τις αφορούν άμεσα και μάλιστα συνδέονται με θεμελιώδη δικαιώματα κατοχυρωμένα εδώ και αρκετά χρόνια. Στην Ελλάδα το δικαίωμα τεχνητής διακοπής της κύησης κατοχυρώθηκε συνταγματικά το 1986. 

Αντίστοιχο περιστατικό σχετικά με τις αμβλώσεις είχε επαναληφθεί τον Ιανουάριο του 2020, όταν στο σταθμό του μετρό αναρτήθηκε μια αφίσα από την οργάνωση «Αφήστε με να ζήσω», με σλόγκαν «Αφήστε με να ζήσω», το οποίο πλαισιώνονταν από πληροφορίες για τη ζωή του εμβρύου. Έπειτα από τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν η αφίσα αποσύρθηκε.

Η άμβλωση είναι ένα πολυσυζητημένο και αμφισβητούμενο θέμα παγκοσμίως, ενώ η παραπληροφόρηση είναι μεγάλη σε ό,τι αφορά το συγκεκριμένο θέμα. Η απαγόρευση των αμβλώσεων από νόμο ωθεί τις γυναίκες σε επικίνδυνους τρόπους τερματισμού της εγκυμοσύνης. Μάλιστα σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας περίπου 25 εκατομμύρια μη ασφαλών αμβλώσεων πραγματοποιούνται ετησίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η πρόληψη μέσω της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είναι σημαντική. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ σε χώρες που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην αντισύλληψη τα ποσοστά των αμβλώσεων είναι υψηλότερα. Αντιθέτως, σε χώρες στις οποίες υπάρχει σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και πρόσβαση σε σύγχρονες αντισυλληπτικές μεθόδους τα ποσοστά των αμβλώσεων είναι μειωμένα, συμπεριλαμβανομένης και της ηλικιακής ομάδας των εφήβων. Επιπρόσθετα, οι περιοριστικοί νόμοι σχετικά με την άμβλωση αποτρέπει τις γυναίκες  να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν από σοβαρές επιπλοκές.

Έπειτα από τα τελευταία γεγονότα καταψήφισης του δικαιώματος διακοπής της κύησης από τον ευρωβουλευτή είναι εμφανές ότι τα δικαιώματα των γυναικών στις ευνομούμενες κοινωνίες όχι μόνο δεν προασπίζονται, αλλά αντιθέτως καταπατώνται από τους ίδιους τους εκπροσώπους των θεσμικών οργάνων, τα οποία θα έπρεπε να νομοθετούν ενισχύοντας τη θέση των γυναικών σε όλους τους τομείς της κοινωνικοοικονομικής ζωής. Τέτοιου είδους αναχρονιστικές ενέργειες δεν λειτουργούν εξελικτικά για τις κοινωνίες. Αδιαμφισβήτητα, η κοινωνική πίεση που ασκείται από τους πολίτες και τις φεμινιστικές συλλογικότητες αποτελεί μοχλό αντίδρασης στην ψήφιση απαρχαιωμένων νομοθετημάτων. Θεμελιώδη και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των γυναικών, όπως αυτό της αυτοδιάθεσης του σώματος τους πρέπει να είναι αναφαίρετα. Η αναπαραγωγή έμφυλων διακρίσεων από ανθρώπους που εκπροσωπούν τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μάλιστα σε μια περίοδο εξελίξεων στην Ελλάδα αποδεικνύουν ότι η θέση της γυναίκας στη δημόσια σφαίρα και τις πολιτικές ατζέντες είναι περιθωριοποιημένη. Χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους στον πολιτικό χώρο, απαλλαγμένους από προκαταλήψεις που γνωρίζουν και κυρίως προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Πηγές:

Βασικά στοιχεία για τις αμβλώσεις | Διεθνής Αμνηστία - Ελληνικό Τμήμα

Συζήτηση για την de facto απαγόρευση της άμβλωσης στην Πολωνία | Επικαιρότητα | Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας