Portal

Βασιλεία Μαξακούλη

«Δεν θα τα καταφέρεις αν δεν περάσεις από το κρεβάτι μου».
«Να πας στον πρόεδρο, εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο. Εκείνος θα σε καθοδηγήσει».
«Έτσι είναι τα πράγματα εδώ».
«Δεν θα προχωρήσεις μπροστά διαφορετικά».
«Το ταλέντο σου δεν αρκεί. Πολλοί έχουν ταλέντο. Οι νόμοι εδώ είναι διαφορετικοί».

Πώς θα ήταν άραγε να ξυπνούσες αύριο και να μην σε γνώριζε κανείς; Ούτε ο ίδιος σου ο εαυτός να μη σε γνώριζε. Χωρίς ταυτότητα ή αναμνήσεις, χωρίς ελπίδες κι όνειρα για αύριο και σήμερα. Θα ήσουν ένας άνθρωπος που αιωρείται, σαν αερόστατο στον ουρανό. Ένα ξένο σώμα στο απέραντο γαλάζιο δίχως ομοίους. Διότι αν δεν ξέρεις ποιος είσαι, πώς θα ανιχνεύεις τα αγάλματα που πλάστηκαν από το ίδιο υλικό; Ίσως να νόμιζες πως ανήκεις στην παρέα των πουλιών και να τολμούσες να πετάξεις, μα έπειτα;

Το πλαίσιο είναι αδιάσπαστο κομμάτι κάθε ύπαρξης. Χωρίς αυτή την κινητή αυλή, όλοι θα μοιάζαμε τόσο που θα μας νομίζαμε παντελώς ξένους. Έτσι γίνεται και με τις λέξεις. Χωρίς το νόημα, τα γράμματα θα ήταν μουτζούρες σε ένα τσαλακωμένο χαρτί. Οπότε λοιπόν καθένας δύναται να χρησιμοποιεί τα γράμματα με τρόπο ευνοϊκό για εκείνον. Η φράση «Έτσι είναι τα πράγματα εδώ» δηλώνει οριοθέτηση και κανόνες. Μα εδώ ανοίγει ο καταρράκτης με τις ερωτήσεις. Ποιος θέτει τους κανόνες; Γιατί; Με τι σκοπό; Ονειρεύεσαι από όταν θυμάσαι τον εαυτό σου. Κι εκεί που πας να αγγίξεις όσα έπλαθες στον νου σου έκτοτε, έρχεται κάποιος να τα μετατρέψει σε κάρβουνο, σε μαραμένα φύλλα που στέκονται πάνω σε έναν κάκτο.

Θα αναφέρω γεγονότα δίχως συγκεκριμένο πλαίσιο, διότι το νόημα αυτών δεν εξαρτάται από τον χώρο, μα από βαθειά αγκυλωμένες παρανοήσεις που έγιναν αλήθεια. Θυμάμαι εκείνη την καταξιωμένη επαγγελματία να με επαινεί για τους στίχους και τα κείμενα μου. Σε μια ευκαιρία ανέλιξης, μου πρότεινε να μιλήσω με τον ανώτερο της. Εδώ δηλώνω την ανάγκη να επισημάνω το πλαίσιο: επαγγελματικά ανώτερο, πνευματικά διόλου. Κι αφότου έστειλα τα κείμενα μου, συναντηθήκαμε σε έναν χώρο ανταλλαγής ιδεών και πολύτιμης γνώσης. Έξω από την αίθουσα, έμαθα κι εγώ τους κανόνες που θα εφαρμόζονταν σε περίπτωση που επιθυμούσα να ανελιχθώ επαγγελματικά στον χώρο εκείνο. Ήταν πολύ συγκεκριμένοι, ωμοί και αηδιαστικοί. Αν ο χωροχρόνος ήταν διαφορετικός ίσως να παρέπεμπαν σε εκβιασμό. Και σαν να μην ήταν αυτό αρκετό, σχολιάστηκε ως ανούσια η ελεύθερη έκφραση, οι αλληγορίες κι η βαθύτερη σχολιαστική αύρα των κειμένων μου, έτσι ώστε να μπορέσει ο καταξιωμένος κύριος να επισημάνει στη συνέχεια: «Για να τα καταφέρεις διαφορετικά, θα πρέπει να έχεις ανεπανάληπτο ταλέντο, που και πάλι…».

Η δική μου απάντηση σε αυτά τα λόγια που υπονόμευαν ήταν λιτή και αποτελεσματική. Έκοψα τα δεσμά. Οι επιπτώσεις όμως υπήρξαν. Αμφέβαλα για το ταλέντο, τις δυνατότητες, την αξιοπρέπεια και την ηθική μου και κυρίως, για το ένστικτό μου. Αναρωτιόμουν αν το βλέμμα που μου φάνηκε πως έκρυβε πίσω του φωτιές ήταν δημιούργημα της φαντασίας μου. Διότι σε εκείνη τη θέση που βρισκόταν, πώς θα μπορούσε; Μήπως δεν είχα ό,τι χρειαζόταν; Παρόλα αυτά απομακρύνθηκα με ρίσκο να μην δω πότε ένα κομμάτι από όσα ονειρεύτηκα για να ‘χω το σημαντικότερο: τα εσωτερικά μου λίγο πιο γαλήνια, καθώς κι αυτό είναι κάτι από το όνειρο κι ας μένει στα αρχειοθετημένα τις περισσότερες φορές. Πέρασαν τρία χρόνια με την ιδέα του πλαισίου καρφιτσωμένη στο μυαλό μου και τις αμφιβολίες να έχουν σβήσει, μα να παραμένουν αναπάντητες. Ωστόσο, η απάντηση ήρθε μόνη της. Καταγγελίες για κακοποίηση. Το ένστικτο μου ωρυόταν από μέσα: «Στα ‘λεγα εγώ».

Τα λόγια που στοχεύουν στην υποβάθμιση, τη χειραγώγηση και τον φόβο μοιάζουν με σφαίρες με αβέβαιο προσανατολισμό. Και σου προτείνω να κρατάς ασπίδες για να τις επιστρέφεις εκεί που ανήκουν. Ο επαγγελματικός σου χώρος είναι ένα πεδίο μαγικό, εκεί που αισθάνεσαι δύναμη και αυτοπεποίθηση, απογοήτευση με κίνητρο τη νίκη κι απόγνωση με φάρο την επιτυχία. Κανένα λεκτικό σίδερο δεν είναι τόσο δυνατό, ώστε να σπάσει τον φάρο σου. Μην περιμένεις τα μεσάνυχτα αν το ένστικτο σου σού φωνάζει από την Ανατολή. Καλύτερα να υπάρχουν λίγα ακόμη φώτα δίπλα στον φάρο σου. Οι λέξεις σού ανήκουν, όπως και το πλαίσιο. Εσύ αποφασίζεις το νόημα τους. Η απάντηση στον λόγο μίσους είναι η εμπιστοσύνη στο ένστικτο, η απομάκρυνση από τις σφαίρες κι η αποκοπή κάθε δεσμού με τον οπλίτη. Άσε να ξέρεις λίγο περισσότερα για εσένα. Οι σκέψεις σου πηγάζουν από αυτά που αντίκρισες, άκουσες κι ένοιωσες. Μην απαντάς στον λόγο μίσους υπονομεύοντας τον εαυτό σου. Ανύψωσέ τον ώστε να μάθει να αντικρούει κακόβουλες απειλές, ύποπτες υποσχέσεις και θολωμένα βλέμματα. Ύστερα, αναζωπύρωσε τα όνειρα σου μέσα από τις στάχτες. Το αστέρι σου σε ακολουθεί παντού αρκεί να το εμπιστεύεσαι.