Portal

ΒΛΑΧΟΥ ΙΩΑΝΝΑ

Μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, το TikTok, ήρθε στην επιφάνεια και σημείωσε εκρηκτική άνοδο την περίοδο της πανδημίας εδραιώνοντας την θέση της μέχρι και σήμερα, ως μια από τις κυρίαρχες εφαρμογές με δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες παγκοσμίως. Η ελκυστικότητα της πλατφόρμας αποδίδεται στην αδιάκοπη ροή περιεχομένου, σύντομης διάρκειας με δυνατότητα αναζήτησης συγκεκριμένων ενδιαφερόντων που λειτουργούν με την αυτοπροσδιοριζόμενη παρακολούθηση, καθώς και η αίσθηση ανωνυμίας μερικών χρηστών. Ειδικότερα, οι νεότερες ηλικίες περιγράφουν το TikTok ως ένα χώρο ελεύθερης  δημιουργικότητας, έκφρασης, ψυχαγωγίας, χορού, αυτοπροβολής και κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

 Η πλατφόρμα βρίσκεται συχνά στο επίκεντρο της προσοχής ως ένα φόρουμ εκτόξευσης κακοπροαίρετων σχολίων, τοξικών συμπεριφορών και έντονης ρητορικής μίσους κάτι που όχι μόνο δεν περιορίζεται από την εφαρμογή, αλλά διαχέεται με πρωτοφανή ταχύτητα. Καταγγελίες και αναφορές για περιστατικά καταγράφονται συχνά στην πλατφόρμα κάτι που επιβεβαιώνουν και οι ίδιοι οι χρήστες μέσα από την εμπειρία τους, είτε ως θεατές είτε ως θύματα. Προκειμένου να διατηρήσει την δημοφιλία της, η πλατφόρμα προχωρά σε ενέργειες περιορισμού της διαδικτυακής βίας, επιδιώκοντας να θεωρηθεί ως ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον για τους χρήστες της. Συγκεκριμένα, αξιοποιεί συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, μηχανισμούς φιλτραρίσματος και αλγορίθμους που εντοπίζουν και κατεβάζουν βίντεο με ακατάλληλες λέξεις-φράσεις ή αποκλείουν χρήστες σε περίπτωση που εμφανίζουν επιθετικές και ύποπτες συμπεριφορές.

Το TikTok εγγυάται ότι λειτουργεί με συστήματα μηχανικής μάθησης, ένα μηχανισμό αυτορρύθμισης, έχοντας την δυνατότητα να αναπροσαρμόζεται συνεχώς εντοπίζοντας ακόμα και συγκαλυμμένα, κρυπτογραφημένα σχόλια προστατεύοντας τα μέλη του. Μεγάλη πρόκληση για την εφαρμογή είναι οι ίδιοι οι χρήστες που μέσα από σαρκαστικά σχόλια με υπαινικτικές λέξεις δεν γίνονται αντιληπτοί από τον αλγόριθμο. Σε αρκετές περιπτώσεις θολώνουν τα ίχνη τους μέσα από κώδικες, emoji που δεν δύναται να αυτοματοποιηθούν και να ανιχνευθούν. Αναμφίβολα η τεχνητή νοημοσύνη και τα συστήματα ελέγχου περιορίζουν σημαντικά τα προφανή κακόβουλα σχόλια, όμως η αδυναμία τους να κατανοήσουν τις συνθέτες ανθρώπινες εκφράσεις επιτρέπουν την εξάπλωση ρητορικής μίσους. Ίσως ένας συνδυασμός ανθρώπινης κρίσης και τεχνητής νοημοσύνης καθώς και αυστηρότερης επιτήρησης, πριν την δημοσίευση ενός βίντεο, να λειτουργούσαν αποτελεσματικότερα. Ωστόσο, ο καταιγισμός περιεχομένου και σχολίων καθημερινά καθίστανται εξαιρετικά δύσκολος στο να ελεγχθεί εις βάθος.

Η κατάσταση κρίνεται ανησυχητική αν αναλογιστούμε ότι η πλειονότητα των χρηστών είναι κατά βάση ανήλικα παιδιά και έφηβοι όπου δεν έχουν διαμορφώσει πλήρως αμυντικούς μηχανισμούς για να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν τυχόν κακοπροαίρετα σχόλια. Η εκτεταμένη έκθεση σε μη ελεγχόμενο περιεχόμενο που εμφανίζεται βάσει προτιμήσεων και του χρόνου παραμονής σε παρόμοια βίντεο, εγκυμονεί τον κίνδυνο εμφάνισης ακατάλληλου υλικού στην οθόνη ενός παιδιού ενώ και η απεριόριστη ελευθερία έκφρασης οδηγεί συχνά ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Ο αντίκτυπος του επιθετικού λόγου, σε όλο το ηλιακό φάσμα του TikTok, δεν εκδηλώνεται άμεσα και αποκλειστικά υπό την μορφή φόβου, απομόνωσης, άγχους αλλά συσσωρεύεται μακροπρόθεσμα πλήττοντας την ψυχική υγεία του ατόμου και την δυνατότητα να αναγνωρίζει τοξικές συμπεριφορές. Ιδιαίτερα σε άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση και μη διαμορφωμένη κρίση όπως είναι τα παιδιά, η εσωτερίκευση του στιγματισμού μπορεί και έχει οδηγήσει σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Οι διαδικτυακές επιθέσεις ενδεχομένως φαινομενικά να μοιάζουν στιγμιαίες, ωστόσο αφήνουν βαθύ αποτύπωμα και στην ενήλικη ζωή του ατόμου και επομένως οφείλουν να καταγγέλλονται σε περίπτωση που ανιχνευθούν.

Τι συμβαίνει στην περίπτωση που εντοπιστούν; Σε συνδυασμό με την ανεπάρκεια του TikTok να εντοπίσει τα σχόλια και να αναγνωρίσει την ταυτότητα των δραστών και οι κυρώσεις θεωρούνται σπάνιες και επιφανειακές δημιουργώντας ένα κλίμα ατιμωρησίας και ασυδοσίας. Στην χειρότερη περίπτωση ο λογαριασμός τους θα κλείσει και θα ανοίξουν ένα άλλο, παραμένοντας ανενόχλητοι. Η ανωνυμία εκατομμυρίων χρηστών λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας της ταυτότητας τους, επιτρέποντας την διασπορά προσβλητικών μηνυμάτων.

Το μείζον ζήτημα ωστόσο, εντοπίζεται στο τρόπο λειτουργίας του αλγορίθμου του TikTok που «επιβραβεύει» το περιεχόμενο που συγκεντρώνει γρήγορα προβολές και σχόλια, προωθώντας τα εκ νέου, χωρίς να υπόκεινται σε επεξεργασία φιλτραρίσματος.  Δημιουργείται λοιπόν ένας φαύλος κύκλος όπου ο αλγόριθμος γίνεται συνένοχος στην ρητορική μίσους εφόσον οτιδήποτε φαινομενικά είναι εντυπωσιακό και προκαλεί αντιδράσεις, το αναδημοσιεύει. Ως εκ τούτου, σχόλια και περιεχόμενο με επιβλαβές χαρακτήρα διαμοιράζονται μαζικά, πριν από κάθε αξιολόγηση και παρέμβαση, διευρύνοντας το κοινό που είτε παρακολουθεί είτε συμμετέχει σε αυτή την διαδικτυακή επίθεση. Έτσι κάθε είδους παρέμβαση θεωρείται σχετικά καθυστερημένη και αποδεικνύεται περιορισμένης αποτελεσματικότητας μπροστά στις προκλήσεις. Μερίδιο ευθύνης αποδίδεται και στους δημιουργούς περιεχομένου που γνωρίζοντας το πως λειτουργεί ο αλγόριθμος επιλέγουν συνειδητά προκλητικό λόγο, θίγουν επίμαχα ζητήματα δημιουργώντας διαδικτυακές ίντριγκες, κατασκευασμένες και μη, για την απόκτηση προβολών.

Το TikTok δείχνει να απομακρύνεται επομένως από την αρχική του ταυτότητα ως ένα μέσο ψυχαγωγίας και ένα ανοιχτό στον κόσμο παράθυρο και σταδιακά μετατρέπεται σε ένα ανεξέλεγκτο περιβάλλον διχόνοιας, λειτουργώντας σαν αποδιοπομπαίος τράγος εκτόνωσης μέσα από απρεπείς και προσβλητικές εκφράσεις, μειώνοντας τους άλλους και εξυψώνοντας τον εαυτό μας. Ο τοξικός τρόπος επικοινωνίας κανονικοποιείται ξεπερνώντας τα όρια της οθόνης και εισχωρώντας στην πραγματική ζωή. Εντούτοις, η βιωσιμότητα του TikTok δεν απειλείται άμεσα. Η κατάσταση ενδέχεται μόνο να αλλάξει, αν το κλονισμένο κοινό μετατοπιστεί σε μια πλατφόρμα φαινομενικά πιο ασφαλή από τέτοια περιστατικά.

ΠΗΓΗ->https://www.skai.gr/news/technology/tiktok-ethismenoi-neoi-sta-plokamia-tou-algorithmou