Portal

Λεοντίου Λεωνίδας

Στην δεκαετία που διανύουμε, την οποία χαρακτηρίζει η γρήγορή ταχύτητα στην πληροφόρηση, παρατηρείται το φαινόμενο της ρητορικής του μίσους, δηλαδή η αναπαραγωγή των κοινωνικών διακρίσεων και των βίαιων πράξεων έναντι σε  άτομα ή ακόμα και ομάδες με βάση τα χαρακτηριστικά τους π.χ το φύλο, τη θρησκεία, το χρώμα, την εθνικότητα, το σεξουαλικό προσανατολισμό. Τα περισσότερα κράτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο αυτό και για αυτό μέσω του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα του ΟΗΕ, προσπαθούν να θεσπίσουν νόμους για την εξάλειψή του.

Τι είναι η ρητορική του μίσους;

Το ανησυχητικό φαινόμενο της ρητορικής του μίσους είναι πολλά παραπάνω από  ένα προσβλητικό και αγενές σχόλιο, αφού τέτοια σχόλια παρατηρούνται στην καθημερινότητα των ατόμων , αλλά είναι μια συνεχής προσπάθεια χλευασμού και υποβάθμισης μια ομάδας με διαφορετικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, το οποίο  ενώνει τα μέλη της. Όλο αυτό το μίσος οδηγεί πολλές φορές στον κοινωνικό αποκλεισμό, σε διακρίσεις αλλά και σε βία κατά των ομάδων αυτών. Η ρητορική του μίσους χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: στον παράνομο λόγο μίσους, ο οποίος προτρέπει την βία άμεσα και για αυτό νομικά καταδικάζεται και στον λανθάνοντα λόγο του μίσους ο οποίος έχει να κάνει με τις σύνηθες μειωτικές  αναφορές που γίνονται έναντι σε κοινωνικές  ομάδες, δημιουργώντας για αυτές αρνητική εντύπωση.

Η  σκληρότητα της εποχής του διαδικτύου      

Η κοινωνική και βιοποριστική ζωή των ανθρώπων έχει αλλάξει κατά πολύ  σχετικά με την προηγούμενη δεκαετία, η δυσαρέσκεια, το άγχος και η δυσκολία της καθημερινότητας έχει δημιουργήσει μια σύγχυση στις ζωές των απλών πολιτών. Όλη αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει μεγάλη μάζα μισαλλόδοξων και όλο αυτό κατά συνέπεια οδηγεί στην ρητορική του μίσους. Η κριτική και ο κακοσχολιασμός προς άτομα αλλά και ομάδες που δεν έχουν παρόμοιο χαρακτηριστικό γνώρισμα όλο και αυξάνεται και αυτό γίνεται αφού οι δυσκολίες και η μιζέρια χαρακτηρίζουν την καθημερινότητα των πολιτών.

Η κατάσταση αυτή έχει ενισχυθεί με την είσοδο του διαδικτύου στις ζωές μας και ειδικότερα με την εμφάνιση του κορονοϊού, όπου όπως έδειξαν και οι έρευνες η χρήση του διαδικτύου αυξήθηκε κατά 30% και μαζί με αυτό αυξήθηκαν και οι συζητήσεις ρητορικής μίσους- αυξήθηκαν κατά 20% στην ΗΠΑ και στην Βρετανία. Εκτός από την αύξηση του φαινομένου μέσω του διαδικτύου, αναβαθμίστηκαν και τα περιστατικά αφού τα περισσότερα σχετίζονταν με απειλές θανάτου. Το διαδίκτυο ενισχύει αυτό το ανησυχητικό φαινόμενο, αφού η ανωνυμία του διαδίκτυο δίνει την δυνατότητα στους χρήστες να λειτουργούν ανεξέλεγκτα σαν τρολ. Η αλήθεια είναι ότι μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την συνέχιση του φαινομένου είναι οι φορείς του διαδικτύου, καθώς οι αλγόριθμοι των πλατφορμών λειτουργούν κερδοσκοπικά και έτσι αφήνουν να γίνονται συζητήσεις που εμπεριέχουν την ρητορική του μίσους γιατί στις σημερινές μέρες “πουλάνε”.

 Επιπτώσεις στην κοινωνία

Η ρητορική του μίσους υπονομεύει τη δημοκρατία και καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο ανθρώπινος κόσμος απροσανατολίζεται και βαδίζει προς μια κατεύθυνση μισαλλοδοξίας, ενώ δημιουργείται κλίμα φόβου και ανασφάλειας και το σημαντικότερο είναι ότι οι κοινωνικές ανισότητες  ενισχύονται, γεγονός που αποτελεί μάστιγα για την συνέχεια της κοινωνίας.

Τρόποι Αντιμετώπισης

Μεγάλο ρόλο στην αντιμετώπιση της ρητορικής του μίσους παίζει η εκπαίδευση, στην ουσία οι ρίζες της κάθε κοινωνίας ξεκινάνε από την εκπαίδευση αφού μέσω αυτής διαμορφώνονται οι αξίες της κοινωνίας και γίνεται αντιληπτό ότι η εκπαίδευση και κατά συνέπεια  τα σχολεία δεν έχουν σωστή κατεύθυνση και πρέπει να το αλλάξουν αυτό. Συγκεκριμένα, πρέπει να δοθεί έμφαση στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και στην ανεκτικότητα, έτσι έχοντας αυτά τα δυο ως βασικό γνώρισμα, η ρητορική του μίσους θα αλλοιωθεί με την πάροδο του χρόνου ενώ σημαντικό είναι και η ενεργή στάση των πολιτών και των ΜΜΕ, ώστε να πραγματοποιούνται δημόσια λόγοι με βασικό γνώρισμα το σεβασμό και την ισότητα.

Η πολιτεία θα πρέπει να θεσπίσει νόμους όπως και γίνεται σε ευρωπαϊκές χώρες ώστε η ρητορική του μίσους να θεωρείται ποινικό αδίκημα, προς το παρόν στην Ελλάδα το μόνο που ισχύει είναι ότι ο αντιρατσιστικός νόμος προβλέπει κάποιες κυρώσεις.

Η ρητορική του μίσους καταπολεμάτε και με τη σωστή δημοσιογραφία. Η επιρροή των δημοσιογράφων στον ελληνικό λαό είναι τεράστια και για αυτό θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην σωστή εκπαίδευση των δημοσιογράφων, δηλαδή να γνωρίζουν τους κανόνες δεοντολογίας και της αντικειμενικής δημοσιογραφίας και να σταματήσει το σύστημα προώθησης δημοσιογράφων που αναπαράγουν την ρητορική του μίσους εις βάρος μειονοτήτων για λόγους κερδοσκοπικούς.

Η ρητορική του μίσους δεν θα εξαφανιστεί από μόνη της , θα συνεχίσει να υπάρχει ως χιούμορ και ως “αλήθειες που δεν λέγονται”,  το σημαντικό είναι να υπάρχουν άνθρωποι που την αναγνωρίζουν και την αμφισβητούν και έτσι δεν θα διογκώνεται το πολυσύχναστο φαινόμενο.