Portal

Λάζαρος-Ιωακείμ Παντελίδης  

Η μουσική βιομηχανία, όσο και αν μοιάζει με έναν κόσμο γεμάτο λάμψη και δόξα, στην πραγματικότητα κρύβει πολλές σκοτεινές πλευρές, ειδικά για τις γυναίκες καλλιτέχνιδες. Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, πολλές από αυτές βρίσκονται αντιμέτωπες με τον σεξισμό, τα έμφυλα στερεότυπα και τη συνεχή αμφισβήτηση. Δέχονται επιθέσεις και ρητορική μίσους που δεν αφορούν το έργο τους, αλλά επικεντρώνονται στην εμφάνιση, τις επιλογές και την προσωπική τους ζωή.

Η Taylor Swift είναι αναμφισβήτητα μία από τις πιο πολυσυζητημένες και επιδραστικές προσωπικότητες της σύγχρονης μουσικής σκηνής και αποτελεί ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς μία γυναίκα μπορεί να γίνει στόχος αδικαιολόγητων επιθέσεων και επικρίσεων, ακόμη κι όταν έχει κατακτήσει την κορυφή. Η Taylor εισέβαλε δυναμικά στη μουσική σκηνή το 2006 με το πρώτο της άλμπουμ και από τότε κατάφερε να ανέβει γρήγορα στην κορυφή, κερδίζοντας παγκόσμια αναγνωρισιμότητα. Νέα, ταλαντούχα και φυσικά χαρισματική, είχε όλα τα προσόντα για μία επιτυχημένη καριέρα.

Ωστόσο, από πολύ νωρίς, η δημόσια εικόνα και οι σχέσεις της έγιναν το επίκεντρο της προσοχής, με τα ΜΜΕ να εστιάζουν ολοένα και περισσότερο στην προσωπική της ζωή, ενώ η μουσική της συχνά να περνά σε δεύτερη μοίρα. Η πρώτη μεγάλη κριτική που δέχτηκε αφορούσε το γεγονός ότι έγραφε τραγούδια εμπνευσμένα από τα προσωπικά της βιώματα και τις πρώην σχέσεις της. Το γεγονός αυτό, το οποίο αποτελεί μία απόλυτα φυσιολογική και συνηθισμένη πρακτική στη μουσική δημιουργία, παρουσιάστηκε από πολλούς ως εκμετάλλευση ή «δραματοποίηση» των σχέσεών της. Σε αντίθεση με άνδρες συναδέλφους της, οι οποίοι συχνά εξυμνούνται για την συναισθηματική ειλικρίνεια των στίχων τους, η Taylor κατηγορήθηκε πως χρησιμοποιεί την προσωπική της ζωή προκειμένου να τραβήξει την προσοχή. Επιπλέον, άλλοι την χαρακτήρισαν «ανώριμη» και «εκδικητική», προσπαθώντας να υποβαθμίσουν την προσωπική της αξία. Μάλιστα, πολλές φορές η ρητορική γύρω από το όνομά της έχει αγγίξει τα όρια της σεξιστικής γελοιοποίησης, με τίτλους άρθρων όπως «πόσους άντρες χρειάζεται για να γράψει ένα άλμπουμ;» ή meme στα κοινωνικά δίκτυα που την σατιρίζουν ως «serial dater».

Το φαινόμενο αυτό φάνηκε ακόμα πιο έντονα όταν η Taylor το 2012 έγραψε στο τέταρτο άλμπουμ της, με τίτλο «Red», το δεκάλεπτο τραγούδι «All Too Well», στο οποίο μιλάει για μία παλιά, έντονη και επώδυνη ερωτική σχέση από την οποία θυμάμαι κάθε λεπτομέρεια, όπως φανερώνει και ο τίτλος. Οι θαυμαστές της την αποθέωσαν, αναγνωρίζοντας την ειλικρίνεια και την συναισθηματική δύναμη των στίχων της. Ωστόσο, δεν έλειψαν εκείνοι που την χαρακτήρισαν «υπερβολική» και «προσβλητική» προς τον πρώην σύντροφό της. Η Taylor, όμως, αντί να υποχωρήσει στις πιέσεις και τις επικρίσεις, πήρε τον έλεγχο γύρω από το όνομά της. Το 2014, με την κυκλοφορία του πέμπτου της άλμπουμ, «1989», εγκατέλειψε εντελώς την country μουσική και εισήλθε δυναμικά στον χώρο της pop, παρουσιάζοντας έναν εντελώς νέο ήχο και στιλ. Αυτό, φυσικά, ήταν κάτι το οποίο δεν έμεινε απαρατήρητο και κατακρίθηκε αρκετά. Τα σχόλια για το ότι «η Taylor προσπαθεί να γίνει κάτι που δεν είναι» ή ότι «προσπαθεί να αντιγράψει άλλες pop stars» είχαν πλημμυρίσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εκείνη, όμως, δεν πτοήθηκε ούτε τότε.

Το 2017 κυκλοφόρησε το έκτο της άλμπουμ, με τίτλο «Reputation», κάνοντας μία μεγάλη ανατροπή. Το «Reputation» είναι ένα άλμπουμ που δεν έμοιαζε με τίποτα από όσα είχε κάνει μέχρι τότε. Σκοτεινό, δυναμικό και γεμάτο αυτογνωσία, το άλμπουμ αυτό ήταν η απάντηση της στη δημόσια διαπόμπευση που είχε δεχτεί. Με στίχους γεμάτους ειρωνεία, δύναμη αλλά και θλίψη, η Taylor κατάφερε να περάσει το μήνυμα ότι δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να καθορίσει το ποια είναι και να διαδίδει φήμες για εκείνη. Από το πρώτο κιόλας single του άλμπουμ, το «Look What You Made Me Do», κατέστησε σαφές ότι η «παλιά Taylor είχε πεθάνει» και ότι είχε επιστρέψει πιο ώριμη, δυναμική και σίγουρη για τον εαυτό της από ποτέ. Το τραγούδι αυτό στην ουσία αποτέλεσε μια διακήρυξη ανεξαρτησίας και αναγέννησης, ενώ μέσα από το εμβληματικό video clip του, που ήταν γεμάτο με συμβολισμούς, παρουσίαζε την νέα εκδοχή του εαυτού της.

Από τότε μέχρι και σήμερα, η Taylor Swift συνεχίζει να επαναπροσδιορίζει τον εαυτό της, τόσο μουσικά όσο και προσωπικά. Με τα «sister» άλμπουμ, όπως τα αποκαλεί η ίδια, «Folklore» και «Evermore», απέδειξε ότι είναι ικανή να εξερευνεί διαρκώς νέα μουσικά μονοπάτια, πιο εσωστρεφή και λυρικά, κερδίζοντας με αυτόν τον τρόπο ακόμα και τους πιο σκληρούς κριτικούς. Παράλληλα, η απόφασή της να επαναηχογραφήσει τα παλαιότερα άλμπουμ της, διεκδικώντας τα πνευματικά δικαιώματα του έργου της, αποτέλεσε μία πράξη γενναιότητας και ένα ηχηρό μήνυμα υπέρ της καλλιτεχνικής ανεξαρτησίας.

Η περίπτωση της Taylor Swift δεν είναι απλώς μια ιστορία επιτυχίας, αλλά ένας καθρέφτης της βαθιά ριζωμένης ρητορικής μίσους που συνεχίζουν να δέχονται οι γυναίκες στη μουσική βιομηχανία και στη δημόσια σφαίρα, απλώς επειδή τολμούν να είναι ειλικρινείς, αυθεντικές και ανεξάρτητες. Κι όμως, η Taylor έχει καταφέρει όχι μόνο να επιβιώνει σε αυτό το απαιτητικό περιβάλλον, αλλά και να το μετασχηματίζει προς όφελός της, μετατρέποντάς το σε πηγή έμπνευσης. Μέσα από τη μουσική, τη στάση ζωής και τις στρατηγικές κινήσεις της, εμπνέει εκατομμύρια νέες γυναίκες να είναι δυναμικές, να διεκδικούν και να μη σιωπούν απέναντι στην αδικία.