Portal

Λένα Κυριακίδη

Έκθεση αμερικανικού κρατικού εργαστηρίου για την προέλευση της πανδημίας, που συμπεραίνει ότι ο νέος κορονοϊός μπορεί να διέρρευσε από εργαστήριο στη Γουχάν, δημοσιεύτηκε τους τελευταίους μήνες της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ αλλά αποκαλύφθηκε στις αρχές Ιουνίου, ρίχνει «νερό στο μύλο» της ξενοφοβίας και του ρατσισμού εναντίον Ασιατών Αμερικανών, εν μέσω κατακραυγής για την μεγάλη αύξηση των επιθέσεων εναντίον τους που έγινε πρόσφατα η αφορμή για την ιστορική ψήφιση αντιρατσιστικού νόμου στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Η ρατσιστική βία και άλλα περιστατικά εναντίον Ασιατών Αμερικανών έχουν φτάσει σε ανησυχητικό επίπεδο στις ΗΠΑ από το ξέσπασμα του Covid-19», υπογράμμιζε έκθεση του ΟΗΕ ήδη από πέρυσι καταγράφοντας αυξήσεις σε περιστατικά βανδαλισμών, ληστειών και σωματικών επιθέσεων σε άτομα, επιχειρήσεις και κέντρα της κοινότητας.

Τα εγκλήματα μίσους εναντίον Ασιατών Αμερικανών αυξήθηκαν κατά 149% από το 2019 έως το 2020, την ώρα που συνολικά τα εγκλήματα μίσους μειώθηκαν κατά 7%, όπως προκύπτει με ευρήματα του Κέντρου Μελέτης του Μίσους και του Εξτρεμισμού στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Η οργάνωση Stop AAPI Hate κατέγραψε σχεδόν 3.800 περιστατικά μίσους από την τον Μάρτιο του 2020 μέχρι και τον περασμένο Φεβρουάριο. Περίπου 503 περιστατικά συνέβησαν μόλις του τρεις πρώτες μήνας της χρονιάς, ενώ εκφράζονται ότι δεν πρόκειται παρά για ένα κλάσμα του πραγματικού αριθμού.

Η λεκτική παρενόχληση (68,1%) και το «σνομπάρισμα» (20,5%) ήταν οι πιο συνηθισμένοι τύποι διακρίσεων. Ακολουθούν οι σωματικές επιθέσεις (11,1%), ενώ οι επιχειρήσεις εμφανίζονται ως συχνότερος χώρος όπου έλαβαν χώρο τα περιστατικά.

Συνύπαρξη ρατσισμού και σεξισμού

Δυσανάλογα υψηλότερος είναι ο αριθμός των γυναικών, που έπεσαν θύματα, με το ποσοστό να φτάνει το 68%. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι γυναίκες ασιατικής καταγωγής κατήγγειλαν περιστατικά μίσους 2,3 φορές περισσότερο από τους άνδρες. Οι συντάκτες της έρευνας επισήμαναν πως σε πολλές περιπτώσεις, η λεκτική παρενόχληση αντικατοπτρίζει την σύζευξη του ρατσισμού και του σεξισμού.

Μία Αμερικανοκινέζα ανέφερε πως «ένας άντρας στο μετρό χαστούκισε τα χέρια» της, απείλησε να της ρίξει τον αναπτήρα του και μετά την εξύβρισε. Μια άλλη γυναίκα με καταγωγή από τις Φιλιππίνες κατήγγειλε ότι την ώρα που ήταν στο μετρό με το αγόρι της, ένας άντρας της φώναξε, και απείλησε το ζευγάρι.

Ένας από τους πιθανούς παράγοντες της ανισότητας στις αναφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί το στερεότυπο ότι οι γυναίκες ασιατικής καταγωγής είναι αδύναμες, υποτακτικές και ευκολότεροι στόχοι, σύμφωνα με τον Ράσελ Τζέουνγκ, καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο και συνιδρυτή της οργάνωσης.

Ο ίδιος θύμισε πως πάντα οι γυναίκες πέφτουν συχνότερα θύματα παρενόχλησης σε σχέση με τους άνδρες αλλά και πως η πανδημία έδωσε μια ακόμα «δικαιολογία» σε ορισμένους να στοχοποιήσουν γυναίκες της συγκεκριμένης κοινότητας. «Επιτίθενται σε όσους πιστεύουν ότι είναι ευάλωτοι και το βλέπουμε στους ηλικιωμένους και τους νέους μας» είπε.

Κύμα επιθέσεων κατά ηλικιωμένων

«Νομίζαμε ότι είχαμε μια χαλάρωση ή φαινόταν ότι υπήρχε μια χαλάρωση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά νομίζω ότι οι άνθρωποι απλώς ανέφεραν λιγότερα και ότι [σ.σ. το φαινόμενο] κανονικοποιήθηκε κάπως», εξήγησε ο Τζέουνγκ για να υποστηρίξει πως «υπήρξε συνεχής παρενόχληση των Ασιάτων και τώρα συνεχίζουμε να το βλέπουμε στις αναφορές».

Οι πρόσφατες επιθέσεις περιλαμβάνουν πολλές βιαιοπραγίες ηλικιωμένων ασιατικής καταγωγής. Αυτό το κύμα βίας, κυρίως με επιθέσεις που υπάρχουν σε βίντεο, πιθανότατα έστρεψε ξανά περισσότερο την προσοχή τόσο της κοινότητας όσο και των μέσων ενημέρωσης, εκτίμησε ο καθηγητής, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι βαθιές αιτίες της βίας.

«Εάν εστιάζετε στενά στα εγκλήματα μίσους, αντιμετωπίζετε μόνο ένα κομμάτι του ρατσισμού που αντιμετωπίζουν οι Ασιάτες Αμερικανοί», δήλωσε.

Σημαντική αύξηση και στο διαδίκτυο

 Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι ο χαρακτηρισμός του τέως προέδρου των ΗΠΑ  για τον νέο κορονοϊό τον Μάρτιο του 2020 ως «κινέζικου ιού» οδήγησε επίσης σε αύξηση των σοβαρών περιστατικών μίσους και παρενόχλησσεων κατά Ασιατών Αμερικανών στο διαδίκτυο.

Σύμφωνα με έρευνα της οργάνωσης Anti-Defamation League (ADL) που δημοσίευσε η USA TODAY, περίπου το 17% των ερωτηθέντων ανέφεραν σεξουαλική παρενόχληση, καταδίωξη, σωματικές απειλές και άλλα περιστατικά, ενώ το αντίστοιχο περιστατικό πέρυσι ήταν 11%. Οι μισοί εκτιμούν ότι αιτία της στοχοποίησης σε βάρους τους ήταν η φυλή ή την εθνικότητά τους. Συνολικά, το 21% δήλωσε ότι παρενοχλήθηκαν στο διαδίκτυο και το 81% συμφωνεί ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να κάνουν περισσότερα για την καταπολέμηση της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο. 

Ο διευθύνων σύμβουλος της ADL, Τζόναθαν Γκρήνμπλατ, σχολίασε πως τα ευρήματα δείχνουν ότι δεν απέδωσαν όσα θα έπρεπε οι προσπάθειες από πλατφόρμες, όπως το Facebook, το Twitter και το YouTube της Google για τον περιορισμό του αυξανόμενου αντι-ασιατικού λόγου. Από την πλευρά της, η Facebook υποστηρίζει ότι δεν επιτρέπει τη ρητορική μίσους και ότι αφαιρεί περιεχόμενο με επίθεση με βάσει τη φυλή, την εθνικότητα ή την καταγωγή. «Τον τελευταίο χρόνο ενημερώσαμε τις πολιτικές μας για να εντοπίζουμε την πιο κεκαλυμμένη ρητορική μίσους» ανέφερε η εταιρεία ισχυριζόμενη πως χάρη σε σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία βρίσκει προληπτικά το 95% τέτοιου περιεχομένου και πως συνεχίζει να βελτιώνει τον τρόπο εφαρμογής των κανόνων της.

«Το μίσος και το στίγμα κατά πληθυσμών των Ασιατών Αμερικανών έγιναν viral κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid-19», δήλωσε η Άνα Βιλάντριχ, καθηγήτρια κοινωνιολογίας, που δημοσίευσε πρόσφατα μία μελέτη στο American Journal of Public Health για την ενίσχυση του φαινομένου. «Τα κοινωνικά μέσα έχουν συμβάλει σημαντικά στην πανδημία προκατάληψης και μίσους εναντίον των ασιατικών πληθυσμών παγκοσμίως» σημείωσε προσθέτοντας ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετέτρεψαν όρους όπως ο «κινεζικός ιός» και ο «ιός Γουχάν» σε στίγμα τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό.

«Η χρήση φυλετικών και εθνοτικών όρων για την περιγραφή του κορονοϊού είναι σημαντικός παράγοντας για τα επίπεδα-ρεκόρ της σοβαρής διαδικτυακής παρενόχλησης εναντίον Ασιατών Αμερικανών κατά το παρελθόν έτος», υπογράμμισε ο Τζον Μπράουνσταϊν, εκ των συντακτών της έρευνας και επιδημιολόγος στο Παιδικό Νοσοκομείο της Βοστώνης. Ο Τζέρεμι Μπλάκμπερν, καθηγητής Επιστήμης Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Μπιγκχάμπτον ο οποίος μελετά τη λεγόμενη σινοφοβία και αντι-κινέζικους στο Twitter ή στον διαδικτυακό πίνακα μηνυμάτων 4chan, παρατήρησε σε πραγματικό χρόνο την εξέλιξη της ρητορικής μίσους κατά των Κινέζων.  

«Μία συκοφαντία με την οποία πολλοί άνθρωποι είναι πιθανότατα εξοικειωμένοι είναι η «γρίπη της Γουχάν», που δεν υπήρχε στο λεξικό μέχρι την Covid-19» επεσήμανε για να συμπληρώσει ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του είδαν δεκάδες νέες συκοφαντίες, αλλά και τη χρήση λέξεων που μέχρι πρότινος δεν είχαν αρνητικό πρόσημο να χρησιμοποιούνται περισσότερο ως προσβολές, όπως ο «παγκολίνος».

 Η έρευνα της ADL (σε δείγμα 2.251 ατόμων) διαπίστωσε επίσης τα εξής:

• Σχεδόν 6 στους 10 Αφροαμερικανούς ανέφεραν απότομη αύξηση της διαδικτυακής παρενόχλησης με ρατσιστικό κίνητρο, από 42% πέρυσι. Το 28% δήλωσε ότι στοχοποιήθηκε λόγω φυλής ή εθνικότητάς
• Αμερικανοί ενήλικες που παρενοχλήθηκαν δήλωσαν ότι είχαν αυτό συνέβη περισσότερο στο Facebook (75%) με το Twitter (24%), το Instagram και YouTube (21%) να ακολουθούν. 
• Το 27% ανέφερε σοβαρή διαδικτυακή παρενόχληση κατά το παρελθόν έτος και συνολικά το 41% ​​των Αμερικανών δήλωσαν ότι είχαν βιώσει κάποια μορφή διαδικτυακού μίσους και παρενόχλησης 
• Το 1/3 των ερωτηθέντων αποδίδει την παρενόχληση σε χαρακτηριστικό της ταυτότητας του (σεξουαλικό προσανατολισμό, ταυτότητα φύλου, θρησκεία, φυλή, εθνικότητα ή αναπηρία).
• Οι ερωτηθέντες – μέλη της LGBTQ κοινότητας ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά παρενόχλησης (64%).

Aποδιοπομπαίος τράγος 

Για την Κόρτνει Σέιτο, μεταδιδακτορική συνεργάτισα στο Κέντρο Σπουδών της Αμερικανικής Ιστορίας «Τσαρλς Γουόρεν», η γενικευμένη αύξηση της εχθρότητας είναι μέρος μιας μακράς ιστορίας του έθνους αναφορικά με τη μισαλλοδοξία εναντίον Ασιατών Αμερικανών.

«Το σημαντικό που δεν πρέπει να ξεχνάτε είναι ότι δεν πρόκειται για μια στιγμή εξαίρεσης, αλλά είναι πράγματι μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης γενεαλογίας κατά της ασιατικής βίας που φτάνει μέχρι τον 19ο αιώνα» υπογράμμισε η επιστήμονας.

Θύμισε τη σφαγή του 1871, όταν ένας πλήθος στην Τσάιναταουν του Λος Άντζελες επιτέθηκε και δολοφόνησε 19 Κινέζους, μεταξύ των οποίων ένα 15χρονο αγόρι, και χαρακτήρισε ως αποκορύφωμα τον Κινεζικό Νόμο Αποκλεισμού του 1882, ο οποίος απαγόρευε τη μετανάστευση εργατών αυτής της εθνοτικής ομάδας και ακολουθούσε τον περιοριστικό νόμο του 1875. Ο τελευταίος είχε στόχο να μη εισέρχονται γυναίκες στο αμερικανικό έδαφος, σύμφωνα με τη Σάτο, και αποτέλεσε πρόδρομο των απάνθρωπων αφηγήσεων, που θέλουν την Ασιάτισα ως αντικείμενο σεξουαλικού φετιχισμού και δεν αξίζει να είναι μέρος της εθνικής συνείδησης.

«Στο νόμο του 1875 βλέπουμε τους τρόπους με τους οποίους η φυλή και το φύλο αρχίζουν να εμπλέκονται και να κωδικοποιούνται στο νόμο (...) Είναι τόσο μακρυά το παρελθόν στο οποίο μπορούμε να δούμε πώς ο ρατσισμός και ο σεξισμός συνυπάρχουν» είπε η Σέιτο.

Στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, ο Ασιάτης Αμερικανός κατέστη συχνά αποδιοπομπαίος τράγος κατά τη διάρκεια περιόδων εθνικής πίεσης. Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο εγκλεισμός 120.000 Ιαπώνων Αμερικανών στις ΗΠΑ -περίπου το 62% ήταν πολίτες της χώρας- έπειτα από την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ από την Ιαπωνία.

Μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, πρόσφυγες από τη νοτιοανατολική Ασία αντιμετώπιζαν καθημερινά περιστατικά διακρίσεων και μίσους, όπως επίθεση επιθέσεων από μέλη του Κου Κλουξ Κλαν. Το 1982 ο Vincent Chin ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από δύο  εργάτες αυτοκινητοβιομηχανίας του Ντιτρόιτ κατά τη διάρκεια μιας ύφεσης στην οποία καταλόγιζαν εν μέρει την άνοδο της ιαπωνικής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Για την Σέιτο πρόκειται για μια κρίσιμη στιγμή για τους Αμερικανούς, έτσι ώστε να μάθουν για την ιστορία της αντι-ασιατικής βίας και να συνειδητοποιήσουν πώς αυτή συνδέεται με την κακομεταχείριση άλλων εθνοτικών μειονοτήτων, όπως οι Αφροεμαρικανοί, οι Λατίνοι, οι αυτόχθονες, και άλλες ευάλωτες ομάδες. 

Με πληροφορίες από Wall Street Journal,  USA Today και NBC News